Ким Чен Ун цөмийн хөтөлбөр, цэрэг-аж үйлдвэрийн цогцолборыг сайжруулах, эдийн засгийн туршилт, дипломат арга барилаараа аав, өвөөгөөсөө илүү гарсан. Фото: GLOBAL LOOK PRESS

Одоогоос 10 жилийн өмнө булцгар хацартай 27 настай Ким Чен Ун эцгийнхээ шарилын дэргэд газар ширтэн алхаж, уй гашууд автсан хойд солонгосчуудыг уйлж байлаа. Япон, Өмнөд Солонгосын тагнуулын байгууллагууд Ким гүрний өв залгамжлагчийн талаар бага мэдээлэлтэй байсан бөгөөд түүний төрсөн он, сар, өдөр, хаана боловсрол эзэмшсэнийг нь мэдэхгүй, бүр нэрийг нь зөв бичих тал дээр ч будилдаг байв.  Харин түүнээс хойш өнөөг хүртэл юу болов гэдгийг www.kp.ru-д Мария Беркийн бичсэнийг орчуулан хүргэж байна.

***                                            ***                                            ***

Ким Чен Унд итгэдэг хүн цөөхөн байсан. Тэр үед гадаадад амьдарч байсан түүний төрсөн ах хүртэл "Кимийн дэглэм удаан үргэлжлэхгүй" гэж сэтгүүлчдэд хэлжээ. Пхеньяны гудамжинд ч гэсэн залуу, туршлагагүй өв залгамжлагч эрх мэдлийг гартаа атгаж чадахгүй, гарцаагүй сүйрнэ гэсэн цуу яриа хүртэл тарж эхлэв.

Гэвч арван жилийн дотор эргэлзэх зүйлгүй боллоо. Ким гүрний өв залгамжлагч цөмийн хөтөлбөр, цэрэг-аж үйлдвэрийн цогцолборыг сайжруулах, эдийн засгийн туршилт, дипломат үйл ажиллагаагаар аав, өвөөгөө гүйцэж түрүүлж чадсан. Эдгээр зорилгодоо хүрэхийн тулд тэрээр авга ах Жан Сон Тэк болон төрсөн ах Ким Чен Нам нарын хэлмэгдүүлэлтэд өртсөнийг үл тоомсорлов. Эхнийх нь 2013 онд эх орноосоо урвасан, төрийн эргэлт хийхийг оролдсон хэрэгт буруутгагдаж, цаазлуулсан. Хоёр дахь нь 2017 онд Куала Лумпурын нисэх онгоцны буудалд хордуулсан зүүнд амиа алдсан юм.

БУДАА, БУДАЙГАА ӨГ!

Хойд Солонгосын эдийн засгийн байдал хүндхэн байна. Үүнд юуны өмнө Пхеньяны цөмийн болон баллистик пуужингийн туршилтын дараа авсан хориг арга хэмжээнүүд нөлөөлсөн. Дашрамд дурдахад, Ким Чен Ун устөрөгчийн бөмбөг болон Хвасон-8 хэт авианы пуужингаа амжилттай туршсанаа зарласан. Барууны шинжээчдийн үзэж байгаагаар БНАСАУ-ын эсрэг авсан хориг арга хэмжээ нь тус улсын хүнсний байдлыг улам хүндрүүлсэн байна. БНАСАУ хүнсний хомсдол, өлсгөлөнгийн ирмэг дээр байна гэж ярьдаг. 20-р зууны турш тус улс хүнсний хямралд өртсөн. Ким Чен Ир нас барахаасаа нэг жилийн өмнө Хойд Солонгосчууд хэвийн хооллон, шөл, үхрийн махтай будаа идэх тэр цаг ирэхийг мөрөөдөж байгаа тухай хэлж байсан. Гэвч Оросын ШУА-ийн Алс Дорнодын хүрээлэнгийн Солонгос судлалын төвийн тэргүүлэх судлаач Евгений Ким (Ким Ён Ун)-ын тайлбарласнаар барууны хэвлэлүүд БНАСАУ-д болсон гамшгийн цар хүрээг зориудаар хэтрүүлж байна гэв.

-Ким Чен Ирийн засаг барьж байсан үетэй харьцуулахад хүнсний асуудал хурцадмал байсан бол одоо илүү гайгүй болсон. Хүний биологи хэвийн оршин тогтнохын тулд өдөрт 1400 ккал илчлэг шаардлагатай байдаг гэдгийг НҮБ нэгэнтээ тогтоосон. Тиймээс энэ нь Солонгост 1700-1800 ккал, Орост 2700 байна. Сүүлийн 10 жилийн хугацаанд Ким Чен Ун үр тарианы ургацыг жилд 5 сая тоннд хүргэж чадсан. Жил бүр өөр өөр байдаг, үер, ган гачиг болсон жил ч байсан. Өнгөрсөн жил ургац хураалтын дээд амжилт тогтоосон. НҮБ-ын 2017 оны тогтоолын дагуу БНАСАУ-ын хувьд олон улсын худалдаа үнэн хэрэгтээ хаалттай байгаа. Улмаар бордооны хүртээмж муу, үүнгүйгээр үр тариа тарихад хэцүү байгааг харгалзан үзэх хэрэгтэй. Саяхан Ким цагаан будаа, улаан буудайг солонгосчуудын хэрэглэдэг гол үр тариа болохыг баталгаажуулах шинжлэх ухааны судалгааг хөгжүүлэх зорилт тавьжээ. Үүнээс өмнө будаа, зарим үр тариаг эрдэнэ шишээр сольсон байсан юм.

ДИПЛОМАТ ОРОЛДЛОГО

2018 онд Ким олон улсын хориг арга хэмжээг цуцлах талаар хэлэлцээ хийх итгэл найдвараар дэлхийн тавцанд гарсан. Үүний тулд тэрээр БНАСАУ-ын хамгийн аймшигт дайсан болох АНУ-тай гурван удаа уулзсан. Гэсэн хэдий ч АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трамптай хийсэн хэлэлцээ юунд ч хүргээгүй.

Гэвч Ким Чен Ун үүгээр зогссонгүй, үнэнч түншүүдээсээ нэмэлт дэмжлэг авахыг хүсч, домогт хуягт галт тэргээрээ Сингапур, Вьетнам, Орос, Хятадаар айлчилсан юм.

-“Орос, Хятад улсууд хоёр ч удаа Хойд Солонгосын эсрэг авсан хориг арга хэмжээг хэсэгчлэн цуцлахыг НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлд өргөн барьсан ч тэр болгонд нь АНУ хориг тавьсан” гэж Солонгос судлаач Евгений Ким хэлж байна. Ким Чен Ун Трамптай уулзахдаа цөмийн асуудлыг нэг өдрийн дотор шийдвэрлэхэд хэцүү, үүнийг багасгахад цаг хугацаа, үе шаттай үйл ажиллагааны төлөвлөгөө хэрэгтэй гэж хэлсэн. Солонгосчууд америкчуудад өөрсдийнхөө хувилбарыг санал болгож, хүмүүнлэгийн асуудлаар тавьсан хориг арга хэмжээгээ цуцлуулж, дутагдалтай байгаа хүнсээ худалдаж авахыг хүссэн байна. Тэд цөмийн туршилтын талбайг дэлбэлж, хүнд пуужингийн хөдөлгүүрийн туршилтын байгууламжийг буулгасан. Тэд цөмийн реактор байрладаг судалгааны байгууламж, радиохимийн лабораторийг гадаадын мэргэжилтнүүдийн оролцоотойгоор бүрэн татан буулгахад бэлэн байгаагаа мэдэгдсэн. Гэвч америкчууд үүнийг хүлээн зөвшөөрөөгүй. Тэдний хувьд Хойд Солонгос оршин тогтнож байгаа нь өөрөө хүлээн зөвшөөрөгдөхгүй зүйл юм.

ҮНДЭСТНИЙ ЭЦЭГ ЭХ

Хойд Солонгосоос мэдээ багатай, бүх зүйл цуурхал, төмөр хөшигнөөс зугтаж чадсан хүмүүсийн түүх дээр тулгуурладаг. Тиймээс Хойд Солонгосын удирдагчийн тухай 110 минутын "2021 ялалтын аугаа жил" кино БНАСАУ-ын төрийн телевизээр энэ оны эхээр цацагдсан нь дэлхий дахины анхаарлыг татсан.

“Ким Чен Ун цас, бороо, салхины эсрэг тэмцэж, үндэстний хувь заяаг үүрч, бидэнд эцгийн талыг харуулсан. Ард түмнээ өөрийн хүүхэд шигээ эмчилж, өөрийгөө эх хүний ​​талаас нь харуулж байна. Тэр өөрийгөө бусад хүмүүсийн мөрөөдлийг биелүүлэхийн төлөө бүрэн зориулжээ" гэж хөтлөгч дэлгэцнээс гаслан уйлж байлаа. Хойд Солонгосын олон үйлдэлт удирдагч дэлгэцэн дээр үндэстний жинхэнэ эцэг (эсвэл ээж үү) мэт харагдана. Цагаан морин дээр давхиж, нар жаргах үед далай руу харж, тариачидтай уулзаж, сургалтын пуужин харваж байгаа харагдана. Үүнийг харахад тус улсад Ким Чен Уныг насан туршдаа шүтэж, улс төрийн чиг баримжааг нь эргэлзэлгүй дэмжиж, бие даасан улсыг бий болгосон “кимжонизм” цэцэглэн хөгжсөн гэдэгт итгэж болно. Үүний зэрэгцээ кинонд жишээлбэл, коронавирусын талаар нэг ч үг байдаггүй. Эрх баригчид COVID-19 БНАСАУ-ыг тойрч гарсан тул вакцин нийлүүлэхээс татгалзсан гэж мэдэгджээ.

АМЬДАРЧ БОЛОХ УЛС

Өдгөө Ким Чен Ун 37 настай. Түүний өвөө нь яг 37 настайдаа Солонгос улсын эрх мэдлийг гартаа авч, улмаар 1994 он хүртэл бараг хагас зуун жил энэ эрх мэдлийг атгаж байсан. Ким Ир Сений ач хүүгийн эхний арван жил түүний дараагийн хаанчлалын нэгэн төрлийн бета хувилбар болсон гэж шинжээчид үзэж байна. Ким Чен Уны зарим гавьяаг үгүйсгэх аргагүй. Цанын бааз, тэнгэр баганадсан барилгууд барьж, Хятадтай худалдааны харилцаагаа сэргээсэн. 2019 онд хоёр улсын худалдаа 2.24 тэрбум долларт хүрсэн ч цар тахлын улмаас эдгээр тоо буурч, 2021 онд худалдаа 318 сая доллар болж буурчээ.

-Тийм ээ, БНАСАУ-ын амьжиргааны түвшин доогуур байна гэж Евгений Ким үргэлжлүүлэв. “Харин сүүлийн үед иргэний төсөл хэрэгжүүлэх тал дээр анхаарч байгаа. Сургуулийн 12 жилийн үнэ төлбөргүй боловсролыг нэвтрүүлсэн. Хүүхдэд зориулсан сурагчийн дүрэмт хувцас, үүргэвчний янз бүрийн хувилбаруудыг хийхээр даавууны үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх зорилт тавьсан. Саяхан Ким Чен Ун цэргийнхэний барих хүлэмжийн цогцолборын барилгын ажлын эхлэлд оролцжээ. Ирэх онд үүнийг ажилчдад зориулсан суурин, бүх дэд бүтцийн хамт дуусгах ёстой. Түүнчлэн тус улс хот, тосгоны амьжиргааны түвшинг ойртуулах стратегийг хэрэгжүүлж байна. Амьдралд тохиромжтой хотуудын бүтээн байгуулалт нэмэгдэж, тэдгээрийн нэг болох Самжиёныг 2019 онд танилцуулсан” гэв.  

КИМ ЯАГААД ЖИНГЭЭ ХАССАН БЭ

Ким Чен Ун эцгээсээ ялгаатай нь алдаагаа олон нийтэд хүлээн зөвшөөрөхөөс айдаггүй. Тэрээр өнгөрсөн жил болсон цэргийн парад дээр үг хэлэхдээ эдийн засгийн байдал хүнд байгаад Умард Солонгосын иргэдээс уучлалт гуйсан юм.

-“Манай ард түмэн надад тэнгэр мэт өндөр, далай шиг гүн итгэл хүлээлгэсэн ч би тэр болгон зөвтгөдөггүй байсан” гэж улстөрч хэлэв. БНАСАУ-ын удирдагчийн жин огцом хасагдсан нь ард түмнээ хүнд хэцүү цаг үед ийнхүү дэмжих хүсэл эрмэлзэлтэй холбоотой гэсэн яриа гарч байсан. Гэхдээ бүх зүйл илүү энгийн шалтгаантай болов уу. "Тэр чихрийн шижин өвчтэй байх. Ийм бол жингээ хасах нь чухал юм. Эмч нар жингээ хас гэж зөвлөсөн байх. Түүний бие одоо хамаагүй дээрдсэн гэдэгт би итгэлтэй байна” гэж Солонгос судлаач Е.Ким хэлж байна.

Эх сурвалж: www.polit.mn