Ц.МЯГМАРБАЯР
Блокчэйн технологи, криптовалютын арилжаа сонирхогч О.Хансонортой ярилцав.
-Хэзээнээс блокчэйн технологи, криптовалютын зах зээлийг сонирхож эхэлсэн вэ?
-2017 онд анх биткойн гэж юу байдаг талаар сонирхож эхэлсэн. Хайлтын системээс биткойн гээд ороход Ч.Ганхуяг захирлын биткойн 300 ам.доллар хүрлээ, биткойн бол цахим алт юм гэх зэргээр оруулсан нийтлэлүүд нь их сонирхол татсан байсан юм. Улмаар цахим хуудсуудыг нь дагаж биткойны талаар анхны ойлголтуудаа авч эхэлсэн. Миний санаж байгаагаар 1000 орчим ам доллар байсан санагдаж байна. Тэрнээс хойш ажиглаад байхад гэнэт унаж, гэнэт өсөж байгаа нь их сонирхолтой санагдаад ажиглаж эхэлсэн юм. Үүнээс хойш нэг жилийн дараа буюу 2018онд Ч.Ганхуяг захирал “Бид биткойн шиг Ардкойн гэх криптовалютыг бий болголоо. Монголчууддаа крипто валютын талаар ойлголт өгч, кропто валюттай харьцахад туслах зорилготой урамшууллын койныг гаргаж байна” хэмээн пэйж хуудсан дээрээ нийтлэсэн байсан. Үүнээс хойш Ард санхүүгийн нэгдэл болон ард койноор дамжуулан өөрийгөө хөгжүүлж явна.
Манай улс одоо Виртуал Хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн тухай хуультай болсон нь том дэвшил юм.
Ард санхүүгийн нэгдлийн гол уриа “Хөрөнгө оруулагч үндэстэнг цогцлооё” гэдэг. Над шиг олон залуучуудыг энэ технологийн талаарх мэдлэг дээрээ дөрөөлж орлогоо сайжруулах, улсаараа, үндэстнээрээ баян болох гэсэн агуулга гэж хардаг. Тэгэхээр хөрөнгө оруулагч хэрхэн болох вэ гэдгийг урамшууллын оноогоор олгодог ард койны шийдэл их гоё үнэ цэнийг надад мэдрүүлдэг. Мөн бусад олон хүнд мэдрүүлсээр байна. Саяхан ард апп-аа ашиглан ардын эрхээ цуглуулах зорилгоор лотто бөглөөд Jack pot 480 сая төгрөгийн азтан болсон байна.
-Одоогоор хэд орчим хүн эдгээр биржүүдэд арилжаа хийдэг вэ?
- Санхүүгийн зохицуулах хорооны судалгаагаар 120 гаруй бүртгэлтэй хэрэглэгч өнгөрсөн онд идэвхитэй арилжаа хийсэн дата мэдээлэл гарсан байсан.
-Криптовалютын талаарх монголчуудын хандлага эерэг болж чадсан уу. Ер нь муу түүхээр эхэлсэн болохоор бүгд л койн, токен зэргийг луйвар гэж хардаг шүү. Тэгсэн хэрнээ биржийн арилжаа болон бусад бүтээгдэхүүний зах зэээлийн эдийн засагт эзлэх нөлөө жил ирэх тусам өссөөр байна?
-Сүүлийн үед залуучууд медиа контент, сошиал орчинд амьдарч байна. 2021 онд Монголд койны бүүм болоход маш олон койн ар, араасаа гарсан хэдий ч зөвхөн мөнгө босгох зорилготой гарсан койнууд нь олон хүмүүсийг хохироосон.
Миний тухайд ард апп-аас гараагаа эхэлсэн болохоор жишээ авч байна. Ард койн анх гарахдаа урамшууллын оноо гэсэн агуулгаар гарч тухайн үед телеграм, ард апп -д нэгдэх, бүртгүүлэх, найзаа урих, санхүүгийн нэгдлийн болон охин компаниудын хувьцааг эзэмших бүрт урамшуулалд нь койн өгч байсан. Одоо ч гэсэн өгсөөр байгаа. Ерөнхийдөө ийм зарчмаар явдаг урамшууллын оноо. Түүнлэн блокчэйн дээр бичигдсэн гэдгээр нөөцөө тэнд баталсан. Ингэснээр блокчэйн гүйлгээг хийж болдог хосолсон хэрэглээтэй койн юм. Бусад койнууд шиг мөнгө босгож ийм, тийм юм хийнэ гэсэн хоосон амлалт өгөөгүй. Анхнаасаа урамшууллын оноо хэлбэрээр сонирхсон хэн бүхэнд өгнө гэсэн. Яг л энэ зарчмаараа өнөөдрийг хүртэл явж байна. Мэдээж койноо урамшууллаар өгөхийн тулд нөөцөө хэрхэн бүрдүүлэх үү гэсэн асуулт байсан. Тэгвэл энгийнээр хэлбэл, Батаагийн урамшуулалд авсан койныг буцаагаад компани худалдан авдаг тогтолцоотой. Ийм байдлаар тасралтгүй үргэлжилж улмаар бүтээгдэхүүн бүр бие, биеээсээ хамааралтайгаар урамшууллын оноо хэлбэрээр койноо өгдөг эко дэд бүтцийг хийсэн. Тиймээс өнөөдрийг хүртэл үнэ нь тогтвортой хэрэглэгчдийнх нь тоо өссөөр байна.
-Блокчэйн системийг энгийн үгээр тайлбарлаач?
-Энгийнээр хэлбэл бүртгэлийн систем. Хэн, хаанаас яаж шилжүүлж байгааг бүртгэдэг. Төвлөрсөн бус, технологийн шийдлээр гүйлгээгээ баталгаажуулждаг зүйл.
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
2025 ОНЫ ДӨРӨВДҮГЭЭР САРЫН 1. МЯГМАР ГАРАГ. № 59 (7556)
