Товч түүх

Нутаг дэвсгэр

• 38.349 км2
• Хималайн уулсын зүүн хэсэгт далайн түвшнээс          долоон мянга гаруй метр өндөрт оршдог.
• БНХАУ-тай хойд, БНЭУ-тэй өмнө, зүүн болон баруун талаараа хиллэдэг.

Хүн ам

• 2024 оны нэгдүгээр сарын байдлаар нийт хүн амын тоо 789.9 мянга байна.  
• Үндэстэн ястан: Боте 50 хувь, балба 35 хувь, бусад 15 хувь
• Хүн амын өсөлт: 0.6 хувь
• Дундаж наслалт: 72.7
• Хүйсийн харьцаа: эр 52.8 хувь , эм 47.2 хувь
• Хэл, хэлний бүлэг: Цонха /албан ёсны хэл/, түвд, балба.

Шашин

Шашны бүлэг, хүн амд эзлэх хувь: Бурханы шашин /75 хувь, Хиндү /25 хувь/

Нийслэл

    Тимпү

Засаг захиргааны нэгж

20 дүүрэгтэй

Улсын бэлэг тэмдэг, онцлог

    Тойрог хэлбэртэй төрийн сүлд нь шашин, төрийн зохицлыг илэрхийлсэн бадамлянхуа цэцэг дээр эрдэнийн чулуун очир байрласан, хоёр талаараа луугаар хүрээлэгдсэн байдаг.

Үндэсний баяр

• Бутаны анхны Хаан Гонгсар Уген Ванчук-ийг 1907 онд хаан ширээнд залсан арванхоёрдугаар сарын 17-ны өдөр  

Улс төрийн тогтолцоо

Засаглалын хэлбэр

Үндсэн хуульт Хаант засаглалтай

Хаан

• Жигмэ Гэсэр Намжил Ванчук 2006 оны  арванхоёрдугаар сарын 09-ний өдөр Бутаны Хаант Улсын Цог Жавхлант Хаанаар өргөмжлөгдсөн бөгөөд 2008 оны арваннэгдүгээр сарын 6-ны өдөр Хаан ширээнд залах ёслол болсон.

Парламент

• 2024 оны сонгуулиар Ардын Ардчилсан нам ялалт байгуулж, Үндэсний Ассамблейн даргаар Лүнтэн Дорж сонгогдсон.

Засгийн газар

• Сайд нарын зөвлөл буюу Засгийн газрын гишүүдийг Цог Жавхлант Хаан нэр дэвшүүлж, Үндэсний Ассамблейгаар хэлэлцүүлдэг. Ерөнхий сайдаар Цэрэн Тобгай 2024 онд сонгогдсон.

Гадаад хэргийн сайд

• Гадаад хэрэг, худалдааны сайд Лёнпо Д.Н. Дхунгел /2024 оноос/

Хууль тогтоох засаглал

• Парламент нь хоёр танхимтай, таван жилээр сонгогддог.
• Үндэсний Зөвлөл /дээд танхим/ нийт 25 суудалтай бөгөөд 20 гишүүн 20 дүүргээс сонгогдож, таван гишүүнийг Хаан томилдог /2023 онд зохион байгуулагдсан/
• Үндэсний Ассамблей /доод танхим/ нийт 47 суудалтай, ардчилсан сонгуулиар сонгогддог /2024 онд зохион байгуулагдсан/

Сүүлийн сонгуулийн дүн

• Анхан шатны санал хураалтад Ардын Ардчилсан нам, Бутаны Тэндрэл нам сонгогдож, хоёрдугаар шатны санал хураалтад Ардын Ардчилсан нам 30 суудал, Бутаны Тэндрэл нам 17 суудал авсан. 2008 оны сонгуулиас хойш Ардын Ардчилсан нам анх удаа ялалт байгуулсан.

                                             Эдийн засгийн үзүүлэлтүүд

Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн (ДНБ)

• 2.8 тэрбум ам.доллар (2024 он)

ДНБ-ий өсөлт

• ДНБ-ий өсөлт 2024 оны эхний улиралд 5.3 хувь

Нэг хүнд ноогдох ДНБ

• 3.6 мянган ам.доллар (2024 он)

Дундаж цалин

• 215 ам.доллар (сарын)

Эдийн засгийн гол салбарууд

• Усан цахилгаан станц: Бутаны усан цахилгаан эрчим хүчний экспорт нийт экспортын 40 хувь, Засгийн газрын нийт орлогын 25 хувийг бүрдүүлдэг. Бутан Улс одоогийн байдлаар 24 мянган мегаваттын усан цахилгаан станцынхаа 6.5 хувийг ашиглаж буй.
• Хөдөө аж ахуй: хөдөө аж ахуй /будаа, эрдэнэ шиш, улаан буудай болон бусад жижиг үр тариалалт/  

Гадаад худалдаа

• Импорт 108.4 сая ам.доллар /2023 он/
• Экспорт 52.9 сая ам.доллар /2023 он/

Хөдөлмөр эрхлэлт

• Ажиллах хүчин: 2023 оны эхний хагас жилийн байдлаар  хүн амын 27 хувь нь хөдөө аж ахуйн салбарт, 33.6 хувь нь барилга, дэд бүтэц, аж үйлдвэрийн салбарт, 38.9 хувь нь үйлчилгээний салбарт ажиллаж байна.
• Ажилгүйдлийн түвшин: 2023 оны II улирлын байдлаар 2.3 хувьтай байна.

Гадаад худалдаа

Экспорт: 392 сая ам.доллар /2023 он/

Гол бүтээгдэхүүн: Усан цахилгаан, төмөр хайлш, цемент, доломит, үнэт чулуу, жимсний бүтээгдэхүүн, мод ба модон эдлэл, металл бус эрдэс бүтээгдэхүүн, хөдөө аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүн, гар урлал

Гол түншүүд: БНЭУ-343 сая ам.доллар, Итали-18.5 сая ам.доллар, Балба-7 сая ам.доллар

Импорт: 1.3 тэрбум ам.доллар /2023 он/

Гол бүтээгдэхүүн: компьютер, цахилгаан машин, боловсруулсан тос, кокс, модны нүүрс

Гол түншүүд: БНЭУ-1.01 тэрбум ам.доллар, БНХАУ-165 сая ам.доллар, Индонез-67.5 сая ам.доллар

Байгалийн баялаг

• Ашигт малтмалын экспортын гол бүтээгдэхүүн болох кальцийн карбид, шохойн чулуу, доломит, гипс, нүүрс, гантиг, кварцит, тальк зэрэг нь тус улсын уул уурхайн үндсэн бүтээгдэхүүн юм.

Мөнгөний нэгж, ханш

• 1 ам.доллар = 83.3 нгултрум (2024.04 сарын байдлаар)