Б.ОЮУНЗУЛ

Реалист зураач Х.Баярын уран бүтээлийн үзэсгэлэнг зорьж очиход үүднээсээ л халуун дулаан уур амьсгал мэдрэгдэж байлаа. Зураач маань үзэсгэлэнгийн ихэнх зурагаа хосоор зурсан нь бүхнээс содон харагдана. Мөн ан амьтныг хүртэл ээжтэй нь зурсан нь зэрлэг амьтанд ч гэсэн эх хүний халуун дулаан, энэрэнгүй хайр бий юм шүү гэдгийг тодотгохыг хүссэн мэт. Үзэсгэлэнд шилмэл 35 зурагаа сонгож тавьсан аж. Үзэсгэлэнгээр зочилсон хүмүүс “Харандаагаар яаж бүх өнгөний уусгалт болон тухайн өнгөнүүдийг гаргасан байна” хэмээн гайхан биширч байв. Зураачийн харандаагаар зурж эхэлсэн шалтгаан нь маш энгийн. Тэрээр хүүхдийнхээ хэрэглэж байгаад үлдээсэн харандааг ашиглаж анхны харандаан зурагаа бүтээсэн байна. Түүнээс өмнө Х.Баяр дандаа тосон будгаар зурагаа зурдаг байжээ. 1994 онд Дүрслэх урлагийн дээд сургуулийг төгссөнөөс хойш өнөөдрийг хүртэл уран бүтээлээ туурвиж байна. Зураачийн гэр бүлийнхнийг урлагийнхан гэж хэлж болно. Ах нь шаазан ваар хийдэг бол аав нь зураач юм. Х.Баяр сүүлийн хоёр жил дан харандаагаар бүтээлээ хийж байгаа гэсэн. Тэрээр “Сүүлийн жилүүдэд манай орны зураачид харандаагаар зурахыг онцолж байна. Харандаа эх зургийн суурь нь. Одоо харандаан зураг дэлхийг ноёрхох чиг хандлагатай байна” гэлээ.

Зураач маань бүтээлийнхээ санааг ан амьтны зураг болон ахуй орчноосоо авдаг гэж байсан. Мөн тэрээр хийсвэр зураг зурах дуртай. Энэ нь оюун санаа болон мэргэжлийн хүний хувьд өндөр ач холбогдолтой ажээ. Түүний “Зүүдэнд ирсэн хонгорхон ижий” бүтээл нь “Мөрөөдөл” зургийн үргэлжлэл юм. “Мөрөөдөл” зураг нь ээжийгээ санаж хамтдаа байхыг хүсч буй хүүг харуулжээ. Харин тэрээр “Зүүдэнд ирсэн хонгорхон ижий” бүтээлээ гурван жил зурсан байна. Зураад орхиод юу нэмж, хасах вэ гэж сэтгэлдээ бодон хүнд хүргэх тал дээр нь түлхүү анхаарсан гэж байлаа. Хүүхэд ямар ч байдлаар ээжээсээ хагацаж болно. Хагацаж шархалсан зүрхтэй тэр бяцхан охин ээжийгээ ямар их санаж байгаа бол гэдгийг их бодсон. Мэдээж эмэгтэй хүүхдийн төсөөлөлд лусын дагина том байр суурийг эзэлдэг. Тиймээс асуултдаа хариулт олж ээжийгээ лусын дагина болгон зүүдэлж байгаа зураг юм. Мөн “Хүү минь хурдан босоорой” хэмээх бүтээл нь үзэсгэлэнд ирсэн хүмүүсийн сонирхлыг ихэд татаж байлаа. Зураач энэ бүтээлээ нэгдүгээр сард зурж эхлээд үзэсгэлэнгийнхээ өмнөхөн дууссан байна.

Эх сурвалж www.polit.mn