Н.БАТМӨНХ
Хадбаатарын Мөнхбаатар 1981 оны тахиа жил Сайн ноён хан аймгийн Далай Чойнхор вангийн хошуу, одоогийн Хөвсгөл аймгийн Шинэ-Идэр суманд төржээ. Аав, ээжийн тал нь бөхийн удамтай. Аав нь сумынхаа наадамд барилдчихдаг нэгэн байжээ. 1997 онд Дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэ тус суманд очиход аав нь хүүгээ уулзуулж бөх болгох талаар санал тавьсан. Тэгэхэд аварга араас яваад очоорой гэж хэлчихээд явсан гэдэг.
Х.Мөнхбаатар 1998 онд нийслэлийг зорьж “Аварга” бөхийн дэвжээний тамирчин болж самбо, жүдогоор хичээллэж, жудогийн өсвөр үеийн УАШТ-д оролцож мөнгөн медаль, самбо бөхийн залуучуудын дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс мөнгөн медаль, кураш барилдааны дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс хошой хүрэл медаль авч байжээ.
Тэрээр самбо, жүдо барилдааны ОУХМ(олон улсын хэмжээний мастер) цолтой бөх юм.
2000 онд аймгийнхаа баяр наадамд зодоглож , түрүүлж а/а цол авчээ.
2001 оны улсын баяр наадамд а/а цолтой анх удаа зодоглож тав давж 20 насандаа улсын начин цолыг авчээ.
2003 онд БНСУ-д болсон Олон улсын оюутны универсиад тэмцээнд оролцож байгаад өвдгөндөө гэмтэл авч шөрмөс нь тасарсан нь цаашдын барилдаанд түр ч гэсэн нөлөөлжээ.
2005 оны улсын баяр наадамд долоо давж 24 насандаа Монгол улсын заан цол.
2006 оны улсын баяр наадамд зургаа давж үнэн зоригт чимэг.
2007 оны улсын баяр наадамд ес давж түрүүлж 26 насандаа улсын арслан цол.
2008 оны улсын баяр наадамд тав давж өсөх идэр чимэг.
2009 оны улсын баяр наадамд долоо давж саруул сайжрах чимэг.
2010 оны улсын баяр наадамд долоо давж хуурнин шуугигч чимэг.
2011 оны улсын баяр наадамд зургаа давж цогт гарамгай чимэг.
2002 оны улсын баяр наадамд долоо давж өлзий бадрах чимэг авсан боловч допингийн хэргээр чимгээ хураалгав.
2003 оны улсын баяр наадамд зургаа давж үлэмж дэлгэрэх чимгүүдийг аваад байна.
2002 , 2003 , 2004 онуудын улсын баяр наадамд хоёр давж у/н И.Ёндонсамбуу , а/а Р.Түвшинбаатар , у/н Д.Рагчаа нарт өвдөг шорооджээ.
Үүнээс гадна сар шинийн барилдаанд 2011, 2012 онд үзүүрлэжээ.
Мөн аймгийнхаа баяр наадамд 2010 онд үзүүрлэж , 2011 онд түрүүлжээ.
Х.Мөнхбаатар арслан “Монгол бөх Гиннесийн номонд” бүртгүүлэхэд зориулсан хүчит 6016 бөхийн барилдаанд оролцож 10 давж сүүлчийн зургаан бөхөд үлджээ.
Х.Мөнхбаатар арслангийн гол мэх нь хаврих, дагуулж гуядах , мушгих, ачих мэхүүдийг даацтай хийдэг бөх юм.
Х.Мөнхбаатар арсланг бөхийн замд оруулсан хүн бол Дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэ юм. Тиймээс ч арслан маань аваргыг багшаа гэж эрхэмлэн хүндэтгэж явдаг байна. Х.Мөнхбаатар арслан “Аварга” биеийн тамирын дээд сургуулийг биеийн тамирын багш , дасгалжуулагч мэргэжпээр дүүргэжээ.