Д.ЖАВХЛАН
Боксчин хүн бүрийн хүсэл мөрөөдлийн оргил нь олимпийн аваргаас илүү нэр хүндтэй Мэргэжлийн боксын аварга хэмээх эрхэм цол байдаг. 1892 оноос зохиогдож ирсэн мэргэжлийн боксын дэлхийн аваргын тулаанууд үзэгч, сонирхогчдыг байлдан дагуулсаар өнөөг хүрчээ.
Одоогоор Дэлхийн мэргэжлийн боксчдын шилдэг гэж нэрлэгдэх Дэлхийн боксын холбоо, Дэлхийн боксын хороо, Дэлхийн боксын байгууллага, Олон улсын боксын холбоо гэсэн албан ёсны дөрвөн холбоо бий. Эдгээр холбоод нь тус бүртээ Дэлхийн аваргын тулааныг шалгаруулдаг ч сар бүр тамирчдынхаа чансааг гаргадаг уламжлал тогтжээ. Харин бусад жижиг холбоодууд нь олон тэмцээн уралдаан зохиодог ч нэр хүнд болоод, түрүүлсэн тамирчдынх нь чанар дээрх дөрвөн холбооны чансаанд хүрдэггүй. Мөн урамшуулал цалин доогуур байдаг гэнэ. Тиймээс Мэргэжлийн боксын нэр хүнд өндөр байдаг нь гагцхүү түүний шагналын сантай шууд холбоотой гэж ойлгож болно.
Нэр алдартай Жо Луис, Мохаммед Али, Майк Тайсон, Маниэ Факио шиг аварга боксчны нэг удаагийн тулааны шагнал 20 мянган америк доллараас давах нь бий. Тиймээс сонирхогчдын боксын олимп, дэлхийн аваргууд мэргэжлийн боксын ринг рүү хуйлардаг учиртай. Эдгээр олимп, дэлхийн аваргууд дотроос мэргэжлийн боксын маш олон дэлхийн аварга төрсөн. Манай шилдэг боксчин, гавьяат тамирчин Н.Төгсцогт, У.Мөнх-Эрдэнэ нар хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа өөрийнхөө мөрөөдлийг Мэргэжлийн боксын дэлхийн аварга болохоор тодорхойлсон нь мэргэжилтнүүдийн анхаарлыг татаад байгаа юм.
Сонирхуулахад, манай улсаас мэргэжлийн боксын дээрх нэр бүхий дөрвөн холбооны нэг болох WBA-ийн дэлхийн аваргаар гавьяат тамирчин Д.Лхагва тодорч дөрвөн холбооны нэгдсэн рейтингийн жагсаалтад наймдугаарт холбоондоо нэгдүгээр байранд хоёр жил тогтмол байсан түүхтэй. Энэ нь түүний ямар зиндааны боксчин болохыг илтгэнэ. Харин Лондоны олимпийн дараа алдартай боксчин олон төрсөн. Гэвч /АИБА/ дотроо мэргэжлийн бокстой болсон боловч ширэн бээлийтнүүд зөвхөн мэргэжлийн жинхэнэ холбоо руу хошуурсаар байгаа юм.
Олимпийн хоёр удаагийн аварга, нэг хүрэл медалтай, дэлхийн хошой аварга бид бүхний сайн мэдэх Хятадын алдарт боксчин Зоу Шиминг мэргэжлийн боксынхонтой гэрээ хийж анхны тулаанаа өнгөрсөн сарын 6-нд Макаод хийсэн билээ. Энэ тулаанд Зоу Ши мин ялалт байгуулж 300 мянган ам долларын шагнал хүртжээ. Тэрээр дараагийн тулаанаа ирэх долдугаар сард хийх юм.
Мөн Лондоны олимпийн хүрэл медальт, дэлхийн аварга Украйны тамирчин Тарас Шелесчук Америкийн Нью Иорк хотод анхны тулаанаа хийж ялалт байгуулсан. Лондоны олимпийн аварга Ангилийн боксчин Люк Кампбелл, хүрэл медальт Антони Огого, дэлхийн аварга Оросын боксчин Артур Бетербиев, Лондоны олимпийн мөнгөн медальт 2011 оны дэлхийн аваргын тэмцээний үеэр манай боксчин Д.Отгондалайг шүүгчийн луйвраар ялж медаль хүртэж байсныг боксын ертөнцийнхөн мартаагүй. Д.Отгондалайг шүүгчийн луйвраар ялсан Ирландын боксчин Жон Невин ирэх оны дөрөв, тавдугаар сард Английн Шеффильд, Канадын Монреал хотуудад тулаанаа хийхээр гэрээ байгуулсан байна. Украйны домогт боксчин олимп, дэлхийн хошой аварга Васил Ломаченко ч мөн АИБА-ийн Дэлхийн боксын лигийн тулаанаа дуусгаж мэргэжлийн рингэнд хүч үзэхээ хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа дурьджээ. Бас Японы тамирчин Лондоны олимпийн дунд жингийн аварга Риота Мурата мөн л мэргэжлийн боксын менежерүүдтэй ирэх долдугаар сард тулаан хийхээр гэрээ хийжээ. Ийнхүү сонирхогчдын боксын ширэн бээлийтнүүд мэргэжлийн ринг рүү хошуурсаар байгаад боксын мэргэжилтнүүд санаа бодлоо чилээж суугаа нь тодорхой. Энэ байдлаар цааш үргэлжилбэл олимпийн рингэнд зөвхөн шилдгүүд тулалддаг байсан үе түүх болон үлдэж, сонирхогчид тулалдах цаг ойртсныг сануулья.