Соронзонболдын Бат­­цэцэг. Энэ бүсгүй Монго­лынхоо төдийгүй дэлхийн бөхийн ертөнцөд тэр уу­жимхан ертөнцийн тэн­гэр­нээ их эртхэн дэвсэн шувуухай билээ. Энэ юу гэсэн үг вэ гэвэл Монго­лын нэр алдрыг хорь хү­рээ­гүй насандаа дэлхийд зарласан нэгэн. 2010 оны чөлөөт бөхийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэм­цээн Москвад болоход тэр дэлхийн аварга хэмээх өндөр титмийг зүүсэн юм. Тэр нь Монголын чөлөөт бөхийн түүхэнд 30 гаруй жил дуулдаагүй байсан тод мөрийг гаргасан явдал байлаа. Монголын эмэг­тэй бөхчүүдээс анхны дэл­хийн аварга нь С.Бат­цэцэг болов. Тэр дэндүү гэмээр эгэл даруухан. Сэт­гэлийн хөдөлгөөн тун багатай хэрнээ дэвжээн дээр гараад барилдахаараа догширно. Гэхдээ бусад бөхчүүдээс огт өөр. Хөлөө алдлаа, оноо өгчихлөө гэж тэвдэнэ гэж ер үгүй. Тэр нь онцлог. Саяхан Улаан­баатар хотноо болсон “Дэл­хийн цом”-ын тэмцээнд С.Батцэцэг өрсөлдөгч бү­рээ цэвэр орхиж үнэнхүү дэлхийд данстай бөх гэд­гээ харуулав. Уг тэмцээнд ирсэн гадаадын бөхчүүд, дасгалжуулагчид Мон­голын С.Батцэцэг гайхам­шигтай бөх юм гэж дүгнэ­сэн байналээ.

Японы залуу аварга хэлэхдээ:

-Би энэ тэмцээнд ирэх­дээ Монголын Бат­цэцэгтэй л барилдъя гэж бодож ирсэн. Тиймээс тэмцээний эхэн үеэс л түүний алхаж гишгэх, босч суухыг хүртэл ажиг­лаж судалсан. Тэгээд түүн­тэй 63 кг-д барилдсан. Хоёр талтай, хаашаа л бол хаашаа мэхний хувил­бартай, хийсэн мэхэнд үлдэнэ гэдэг нь тун бэрх. Хичээгээд ч яаж ч чадал­гүй би нэг мэдэхнээ цэвэр даруулчихсан. Чадвал даа­гаа нэхнэ дээ гэсэн байна. Дэлхийн аварга маань өнгөрсөн жил “Лон­дон-2012” олимпод мөн л гялалзтал барилдаж хүрэл медаль аваад ирсэн. Түү­нийг бусдаас илүү үүрэг хариуцлага үзүүлж олим­под илгээсэн л дээ. Уг нь 63 кг-д олимпийн эрхийг О.Насанбурмаа авчирсан байсан. Харин бэлтгэл­жилт илүү гэдэг нь тэм­цээ­ний явцад С.Батцэцэг тэр жинд олимпод зодог­ло­сон. Нэгэн ярилцлага­даа:

-Би бусдын авсан эр­хээр Лондонд зодоглосон гэж огт бодохгүй. Мон­голынхоо төлөө гэсэн сэт­гэлээр л барилдсан. На­санбурмаа маань надад захихдаа Монголын 63 кг хүчтэй шүү гэдгийг харуу­лаарай. Миний найз гэж хэлсэн. Медаль авах учир­тай шүү дээ гэж өөрийгөө ирлэсэн гэсэн байлаа.

Монголын чөлөөт бө­хийн эмэгтэйчүүд сүүлийн жилүүдэд дэлхийд шилдэг гэгдэх болоход С.Батцэцэг их үүрэг гүйцэтгэсэн гэж болно. Дэлхийн аварга, олимпийн хүрэл медальт бөх. Сүүлийн 32 жил тар­сарсан Монголын чөлөөт бөхийн олимпийн меда­лийн буухиаг тэр л сэргээ­сэн. Энэ нь манай нядх­нуудаас анхдагч нь. Ма­найхан багаараа “Дэлхийн цом”-ын мөнгөн медаль­тан болоход тэгшхэн ам­жилттай барилдсан ганц бөх нь тэр байлаа шүү дээ. Түүнтэй бэсрэгхэн ярилц­лагаа саяхан.

-Өөрийг чинь бөх төр­дөг, төрсөөр ч байгаа Архангай аймгийн Хашаат сумынх гэдгийг бараг хүн бүр мэднэ. Харин хэдий­нээс барилдаж эхлэв. Анхны амжилт хэзээв гээд асуух учиртай байх...?

-2006 оноос барилдаж эхэлснээр спортын ертөн­цөд хөл тавьсан даа. Дэм­бэрэлийн Дондов гэж ми­ний анхны хөтөч багш бий. Тэр л ондоо доо. Айм­гийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс мөнгөн медаль авч байлаа. Тэр анхны медальдаа хайртай. Их булган сүүлтэй. Надад их урам зориг хайрласан бо­лоод тэр.

-Ер нь яагаад бөх боло­хыг зорьсон юм бэ?

-Чөлөөтийн эгч нарын барилдахыг хараад л хор­хойссон гэх үү дээ. Нэг л сайхан ирээдүй энэ л спортын төрлөөс харагдаж нэг мэдрэмж төрөөд болоо­гүй юм даа.

Эмэгтэй хүн барил­дахад бэрхшээлтэй юм шиг санаа төрөх нь бий. Өөрт чинь тийм бодол төрж байв уу?

-Надад огт хэцүү са­наг­даагүй л дээ. Эхнээсээ л миний чадах юм гэж  санагдсан. Сонирхол маань дийлсэн биз.

-Хэрэв бөх тамирчин болоогүй бол ямар мэргэ­жил эзэмших байсан бол...?

-Хэлний сургуульд орох бодолтой байсан. Га­даад хэлний орчуулагч, багш ч юм уу болохсон гэж боддог байлаа.

-Дэлхийн аварга, олим­пийн хүрэл медальт, гавьяат тамичрин гэх дуу­дуу­лах алдар чинь нэмэг­дэж байна. Энэ зөвхөн өөрийн чинь хүч чадлын, авьяасын илрэл мөн үү?

-Яахад миний хичээл зүтгэлийн үр дүн. Гэхдээ миний багш З.Дүвчин, чөлөөт бөхийн баг, хамт олны маань тус дэм их бий. Ганц мод гал болдоггүй гэдэг  биз дээ.

-Олимпод хүрэл меда­лийн төлөө хүч үзсэн Канад бүсгүй бас дэлхийн аварга билүү?

-Дэлхийн аварга бөх. Мартин гэдэг. Бид хоёрын барилдаан цэвэр такти­кийн барилдаан болсон. Надад дэвжээн дээр айж эмээх юм байдаггүй боло­хоор ялна л гэж барилдсан. Тэгээд л ялсан. Намайг дэлхийн аварга болох үед хэсгийн аваргын төлөө дэл­хийн дөрвөн удаагийн авар­га, Японы бөх таарч байлаа.

-Ер нь олны танил явах хэцүү санагддаг уу?

-Тэр л хэцүү. Юм бол­гон олны хяналтад байдаг юм шиг. Заримдаа зугт­маар санагддаг.

-Өөрийг чинь хүн зод­лоо гээд хэвлэл мэдээл­лээр нэг дэмий шуугисан. Тэр үед л лав зугтмаар байсан байх?

-Харьцаа муутай хү­мүү­сийн гайгаар яльгүй маргаан болсныг л дэвэр­гэж тийм юм бичигдсэн л дээ. Бас өнгөтэй өөдтэй яваагаа муулж кайф авдаг монголчууд бидний тамын тогооны үлгэрийн муу зан энд харагдсан болов уу. Олон түмэн ч тэгж зөв хүлээж авсан байх.

-За тийм ээ. Спортын­хон тэр чигээрээ чиний төлөө санаа зовсон шиг байсан. Бид ч бас сониноо­роо тийм тайлбар санаа бодол нийтэлж байлаа шүү дээ. За чамд спортын улам их гялалзсан амжилт хүсье.