Д.ЖАВХЛАН
Увс аймгийн Тэс сумын харъяат “Алдартан” бөхийн дэвжээний тэргүүн улсын заан Д.Бумбаяртай цөөн хором ярилцлаа.
-Танай “Увс нуур” галаас баяр наадмын бөхийн түрүүг гурван жил дараалан авлаа. Таны сэтгэгдлийг сонсъё?
-Энэ жилийн наадам нартай, хуртай сайхан боллоо. Увсын ард түмнийг минь дээд тэнгэрээс гурвантаа ивээлээ. Манай галынхан тэр дундаа би их сэтгэл хангалуун сууна даа.
-Шинэ арслангийнхаа талаар жаахан хуучлаач. Наадмын бэлтгэлийн үед та л хамгийн ойр байсан хүн дээ?
-Наадмын бэлтгэл нь сайн байсан. Манай гал долоодугаар сарын 8-нд буух байсан боловч П.Бүрэнтөгс арай өмнө нь бэлтгэлээ дуусгасан.
-Бөхийн галаас эрт буухад нь та тийм ч дуртай байгаагүй байх даа?
-Тиймээ. Гэхдээ нэг их шахаж шаардаагүй. Өөрөө хэлэхдээ миний бэлтгэл бүрэн хангагдчихлаа. Одоо бага зэрэг амармаар байна гэж байсан юм.
-П.Бүрэнтөгс нутгийнхаа гал дээр хэзээнээс бэлтгэл хийдэг болсон бэ?
-Өсвөрийн улсын аваргын тэмцээнд түрүүлээд тэр жилдээ А.Сүхбат аваргын сургуульд орсон. А.Сүхбат аваргын гар дээрээс аймгийн начин, аймгийн арслан цол хүртсэн. Тэгээд өнгөрсөн жилээс нутгийнхаа галд нэгдсэн. Тэр шууд, арслан болох хувьтай байж дээ.
-Үзүүр, түрүүний даваанд гарахын өмнө та юу гэж зөвлөж байв?
-Зөвлөх гэхээс урамшуулж байсан. Чи бол залуу бөх, өмнөх даваанд аварга, арслангуудыг төвөггүй хаясан. Тэднээс илүү юм байхгүй зоригтой барилд, олон хүний санаа бодлыг өөр дээрээ тусгаж болохгүй. Барилдаан бол урьдчилан төлөвлөсөнөөс яаж ч өөрчлөгдөж мэднэ. Тийм болохоор тэр үед юу хийе гэж бодно тэрийгээ л хий гэж захьсан. Ер нь наадмын өдөр хүнд тэгж барилд гээд заах нь буруу.
-Гэхдээ танай нутгийн аварга, арслангууд бишгүйдээ л заах шиг харагдсан?
-Би дэргэд нь байсан. Тэд тэгж барилд, тийм мэх хий гэж яриагүй. Тэр зааж зөвлөсөн гээд байгаа аварга, арслангууд чинь Д.Рагчаатай заал танхимын болон наадамд барилдаж байсан бөхчүүд. Харин ямар мэх ирэх вэ, яаж барилддаг вэ гэдэг л юм хэлсэн. Харин П.Бүрэнтөгсийн барилдахыг заагаагүй.
-Д.Рагчаа зааныг хэн илүү сайн мэддэг юм шиг байна?
-За даа С.Мөнхбат аварга өнгөрсөн түүхт баяр наадамд долоогийн даваанд барилдаж хаясан. Мөн А.Бямбажав харцага 2005 оны тавын даваанд тунаж барилдаж байсан. Б.Ганбат арслан заалны барилдаанд олон таарч барилдаж байсан. Тэд бүгд тэгж барилддаг гээд яриад байвал хэцүү л дээ. Хамгийн сүүлд барилдсанаараа С.Мөнхбат аварга арай илүү юм зөвлөсөн. Би тэгж бодсон.
-Арслан есийн даваанд гарахын өмнө таньд ямар нэг юм хэлж харагдсан?
-Надад Бумаа ахаа би дүүрэн барилдана аа... “Бяр хүчээ тэнцүүлээд, өөрийгөө дайчлаад сайн барилдана” гэж хэлээд гарсан. Ер нь их тайван байсан. Өөрөө даруу төлөв зантай хүн болохоороо ч тэр юм уу олон юм яриагүй.