З.БАТЦЭЦЭГ

 

-Миний өвөө Иван Иосифович Коптев 1937-38 онд Хятадыг Японы түрэмгийлэгчдээс хамгаалсан нисгэгч байсан. Тэр тэнд И-16 сөнөөгч есийн анхны бүлэгт байв. Хятад хүрэх зам аюултай байсан. Төв Ази, Тянь-Шань уулсаар дамжин гурван мянган километр, тодорхой газрын зураггүй, цаг уурын мэдээгүй. Тэгээд бас Япончуудтай агаарын тулалдаантай ... Түүний ач охин Надежда Аркадьевна “Сталин шонхор”-ын зургийг гартаа бариад энэ түүхийг ярьж байна. Тэрээр олон арван баатруудын үр садын хамт ОХУ-д суугаа БНХАУ-ын Элчин сайдын яамны хүндэт зочноор иржээ.

Надежда Аркадьевна болон 1937-38 онд Хятадын тэнгэрийг хамгаалж байсан түүний өвөө Иван Иосифович Коптев

Уулзах болсон шалтгаан нь түүхч Анатолий Деминий “Их хөршийн нисэх онгоц” номыг хятад хэлнээ орчуулан толилуулж байгаа юм. Эрт дээр үеэс XX зууны дунд үеийн мөргөлдөөн хүртэлх Хятадын агаарын хүчинд зориулсан үндсэн бүтээл. Ховор дурсамж, хосгүй баримт... Энэхүү хоёр боть бүтээлийг хэвлүүлсэн нь хоёр орны соёлын амьдралд бодит үйл явдал болсон, ялангуяа ирэх тавдугаар сард болох Аугаа их ялалтын 80 жилийн ойтой давхцаж байгаа бөгөөд уг бүтээлийн оршил үг нь Хятадын эх орончдод ЗХУ-аас үзүүлсэн тусламж байсан юм. Эцсийн эцэст, Тэнгэрийн эзэнт гүрэн 1931 онд Гитлерийн ирээдүйн холбоотон болох милитарист Японы түрэмгийлэлд хамгийн түрүүнд тулгарсан.

-“Энэ дайн 1945 он хүртэл 14 жил үргэлжилсэн бөгөөд 35 сая орчим хятад хүн амь үрэгдсэн” гэж БНХАУ-аас ОХУ-д суугаа Элчин сайд Жан Ханхуй хэлсэн байна. Тэрбээр, Хятад, Орос хоёрын хийсэн асар их золиослолын дурсамжийг түүх үүрд хадгалан үлдэх болно. Дайны жилүүдэд Зөвлөлтийн ард түмний үзүүлсэн үнэлж баршгүй тусламжийг Хятадын ард түмэн хэзээ ч мартахгүй” гэсэн байна.

Дипломатч түүхэн мэдээллээс хуваалцсан байна. 1937 оноос хойш Хятад дахь ЗХУ-ын сайн дурын нисэхийн бүлэг дайсны мянга гаруй онгоцыг устгаж, Зөвлөлтийн 200 гаруй нисгэгч амь эрсэдсэн. Тус улсын соёлын нийслэл Нанжин хотод тэдний дурсгалд зориулж томоохон хөшөө босгосон байдаг аж.

- Хятад, Орос хоёр цусаар тамгалсан цэргийн агуу найрамдлыг ариун нандин дурсгал болгон дээдэлдэг. Манай Засгийн газрууд холбоотон орны дайнд оролцсонтой холбоотой дурсгалын газруудыг анхааралтай хамгаалдаг гэж Жан Ханхуй хэлсэн үгэндээ тэмдэглэсэн байна. Олон улсын нөхцөл байдал хэрхэн өөрчлөгдсөн ч, бидний эвдрэшгүй найрамдал хөдлөшгүй хэвээр байна... дипломатч хэлснийг kp.ru иш татжээ.

ОХУ-ын Төрийн Думын депутат Андрей Гимбатов (баруун талд) болон түүний өвөө, дайны үеийн нисгэгч Владимир Шевченкогийн зургийг харуулж байна.

“Миний өвөө ЗХУ-ын баатар Владимир Илларионович Шевченко Халхын голд тулалдаж, БНМАУ-ын Улаан тугийн одонгоор шагнагдсан” гэж Төрийн Думын депутат Андрей Гимбатов дурссан байна. Дараа нь 1939 онд япончууд хойд Хятадыг эзлээд Монголыг мөн эзлэхийг оролдсон боловч манай сайн дурынхан Гитлерийн холбоотнуудыг энд бас зогсоосон.

Мөн өнөөдөр, Думын гишүүний хэлснээр, Хятад улстай харилцаа ч парламент хоорондын шугамаар хөгжиж байна. Дөрөвдүгээр сарын сүүлчээр түүний төрөлх Волгоград хотод Бүх Хятадын Ардын Төлөөлөгчдийн Их Хурлын депутатуудын оролцоотойгоор Холбооны Улсын “Их өв – хамтын ирээдүй” олон улсын форум болох аж.

Эх сурвалж: Zms.mn