З.БАТЦЭЦЭГ
Ла Нина бол цаг уурын мөчлөгийн байгалийн үзэгдэл бөгөөд дэлхий даяар цаг агаарын эрс тэс үзэгдэлд хүргэдэг.
Номхон далайн экваторын хэсэгт Ла Нина хэмээх цаг уурын үзэгдэл үүсч эхэлсэн. Энэ тухай АНУ-ын Далай, Агаар мандлын Үндэсний Захиргаа (NOAA) мэдэгдсэн. Ла Нина энэ жил гэнэтийн бэлэг авчирсан гэж шинжээчид үзэж байна. Цаг уур судлаачдын үзэж байгаагаар энэ цаг агаарын үзэгдэл ердийнхөөс богино, сул байх төлөвтэй байна.
Ла Нина Номхон далайн өмнөд хэсэгт тогтмол зүүн зүгийн салхи Перу, Чилийн эргээс бүлээн усыг Индонез, Австрали руу түлхэх үед байнга тохиолддог. Үүний үр дүнд далайн гүнээс хүйтэн ус газрын гадарга дээр гарч, бүс нутагт хүйтэн жавар үүсдэг.
Өмнөд Америкийн хойд хэсэгт Ла Нинагийн улмаас ердийнхөөс илүү их бороо орж магадгүй гэж цаг уурчид Associated Press агентлагт мэдээлэв. Ла Нина нь Атлантын далай дахь хар салхины идэвхжилийг нэмэгдүүлэхэд хувь нэмэр оруулдаг байна.
Гэсэн хэдий ч шинжээчдийн үзэж байгаагаар одоогийн Ла Нина төсөөлж байснаас хожуу ирсэн бөгөөд өвөл эхлэхээс өмнө хүчээ авч амжаагүй байна. Эрдэмтэд Ла Нина дөрөвдүгээр сар хүртэл үргэлжлэх бөгөөд хэрэв гуравдугаар сар гэхэд дуусвал албан ёсны бүртгэлд бүртгэгдэхгүй гэж үзэж байна.
Эль Нино ба Ла Нино хоёрын ялгаа
Эль Нино ба Ла Нина бол дэлхийн цаг агаарт нөлөөлдөг Номхон далай дахь уур амьсгалын эсрэг хоёр үзэгдэл юм. Номхон далай дахь худалдааны салхи ерөнхийдөө зүүнээс баруун тийш үлээж, гадаргын дулаан усыг баруун далай руу түлхдэг. Эдгээр салхи суларч, чиглэлээ өөрчилснөөр Номхон далайн зүүн хэсэг буюу Хойд болон Өмнөд Америкийн эрэг орчмын ус ердийнхөөсөө илүү дулаарах үед Эль Нино үүсдэг.
Ла Нинагийн үеэр зүүн-баруун чиглэлийн худалдааны салхи эрчимжиж, бүлээн усыг баруун тийш Австрали болон Зүүн өмнөд Азийн эрэг рүү илгээдэг. Энэ нь далайн гүнээс хүйтэн ус "өсөх" шалтгаан болж, далайн гадаргын температур дунджаар, ялангуяа Америкт хүйтэн болоход хүргэдэг.
Эпизодууд 2-7 жил тутамд тохиолддог бөгөөд ихэвчлэн 9-12 сар үргэлжилдэг
Эль Нино болон Ла Нина хоёулаа дэлхийн цаг агаарын төлөв байдалд нөлөөлж чаддаг. Хэдийгээр анги тус бүр өөр боловч Ла Нина нь Австралийн хойд хэсэг, зүүн өмнөд Африк, Бразилийн хойд хэсэг зэрэг дэлхийн зарим хэсэгт ердийнхөөс илүү чийглэг цаг агаартай холбоотой байдаг. Үүнээс гадна зарим бүс нутагт үерийн эрсдэл нэмэгдэж, хар салхины улирал улам ширүүсч болзошгүй.
Ер бусын нөхцөл байдал
Дэлхий 2020-2023 оны хооронд Ла Нинагийн гурван удаа дараалан тохиолдсон. Цаг уурын судлаач Мишель Л'Оре "Бид гурван өвөл дараалан Ла Нинагийн нөхцөл байдалтай тулгарсан. Энэ нь ер бусын тохиолдол юм. Учир нь цорын ганц тохиолдол нь 1973-1976 он юм" гэж ярьжээ.
"Ла Нина Эль-Нинотой харьцуулахад илүү удаан үргэлжилдэг бөгөөд ихэвчлэн тохиолддог" гэж мэргэжилтэн тэмдэглэв.
Годдард сансрын судалгааны хүрээлэнгийн цаг уурын судлаач Бен Күк Ла Нинагийн үйл явдлын давтамж нь Зүүн Африк зэрэг сүүлийн үед гантай тэмцэж байсан бүс нутгуудад нэмэлт хүндрэл үүсгэж болзошгүйг анхааруулав.
Эх сурвалж: zms.mn
