З.БАТ
Өнөөдөр Хятад улс хурдацтай хотжиж байна. Зөвхөн 2011 онд Хятадын эрх баригчид хотын хүн ам хөдөөгийн хүн амаас давсан гэж зарлаж, одоо 2030 он гэхэд хотжилтын түвшин 70 хувьд хүрнэ гэж баяртайгаар мэдээлж байна. Өөр нэг өнөөгийн чиг хандлага бол өдөр тутмын амьдралын бүхий л талыг цахимжуулах нь хурдацтай өсөж байгаагийн үр дүн цахим худалдаа юм. Хятадад хүмүүс гар утас, зөөврийн компьютер ашиглан дэлхийн хаана ч байхгүй илүү их худалдан авалт, борлуулалтыг хийдэг. Онлайн худалдаа нь улс орны эдийн засгийн хөгжлийн хөшүүргүүдийн нэг гэж албан ёсоор тооцогддог бөгөөд эрх баригчид үүнийг дэмжиж, салбарыг хөгжүүлэх зорилтуудыг намын (ХКН) үзэл баримтлалын баримт бичигт тусгасан байдаг. Хотжилт, цахим худалдааны хөгжил нь “Таобао тосгон” буюу хөдөөгийн алслагдсан жижиг суурингууд түүхэн шинэ нөхцөлд онлайн худалдааны ачаар амжилтад хүрч чадсан явдал юм.
Гэртээ харих холын зам
1980-аад оны эдийн засгийн шинэчлэлийн эхэн үед Хятадын эрх баригчдад тулгарсан гол бэрхшээлүүдийн нэг нь тус улсын хүн амын дийлэнх хувийг эзэлдэг Хятадын тариачдын ядуурал байв. Тиймээс эхлээд шинэчлэлийг хөдөө орон нутагт тусгайлан туршилтын хэлбэрээр явуулсан. Нэгдүгээрт, газар нутгаа жижиг бүлгээр тариалж, төлөвлөсөн хэмжээгээ улсад тушааж, үлдсэнийг нь зах зээлд борлуулахыг зөвшөөрсөн. Дараа нь тэдэнд гар урлалын жижиг үйлдвэрүүд байгуулах, тэр ч байтугай дагалдан ажиллуулахыг зөвшөөрсөн. Үүний үр дүнд тосгонд анхны чинээлэг хятадууд гарч ирсэн. Тэднийг "арван мянган хүн" гэж нэрлэдэг нь жилийн орлого 10 мянган юань байсантай нь холбоотой байв. Гэсэн хэдий ч зарим нь баяжиж байхад зарим нь шинэ бодит байдалд байр сууриа олж чадаагүй. Газар тариалангийн үр ашиг нэмэгдэж, тариалалтын талбай багассаны дараа өчигдрийн асар олон тооны тариачид ажилгүй болжээ.
Гэсэн хэдий ч тэдний үүрэг бол маш чухал үүрэг юм! “Хятадын эдийн засгийн гайхамшиг”-ийн түүхэнд тэд бас үүрэг гүйцэтгэсэн. "Газар орхисон тариачид" гэж нэрлэгддэг хүмүүс хувийн хэвшил эрчимтэй хөгжиж байсан хотууд руу яаравчлав. Эдгээр хүмүүс ямар ч нөхцөлд ажиллахад бэлэн байсан. Чухамхүү энэ хүчин зүйл нь Хятадыг маш хурднаар "дэлхийн цех" болох боломжийг олгосон. Зөвхөн дотоодын төдийгүй гадаад зах зээлийг үргэлж чанартай биш, харин хямд өргөн хэрэглээний бараагаар дүүргэх боломжийг олгосон юм.
Нийгэм, эдийн засгийн хөгжил дэвшлийн хэрээр “нонгмингон” (“тариачин ажилчид” – эдгээр дотоод хөдөлмөрийн цагаачдыг ингэж нэрлэх болсон) үзэгдэл ч бас сөрөг талтай болох нь тодорхой болсон. Дүрмээр бол тосгоны оршин суугчид "ээлжийн зарчмаар" ажиллахаар хот руу явдаг байсан. Тэд хотын бүртгэлд байхгүй, нийгмийн даатгалд хамрагдаагүй, хүүхдүүд, эцэг эх нь төрөлх тосгондоо үлдэж, гэр бүлүүд сүйрч, "нонмингон" гэж өөрсдөө гэмт хэрэг тархах таатай орчин болсон.
2010-аад оны эхээр энэ асуудал маш хүндэрч, хятадын уран зохиол, сэтгүүл зүй, кино урлагийн гол асуудлуудын нэг болжээ. Эрх баригчид өнөөгийн нөхцөл байдлын хор уршигтай мөн чанарыг ойлгож, хүн ам ихтэй мега хотуудаас дотоод цагаачдыг буцаах цаг болсон гэж шийджээ. Гэсэн хэдий ч газар тариалангийн үйлдвэрлэлд тэдэнд зориулсан газар байхгүй болж, хуучин үйлдвэрийн ажилчин бүр дахин зээтүү авч, усанд автсан будааны талбай руу явахад бэлэн биш байсан тул өчигдрийн тосгоныг өөрчлөх шаардлагатай болжээ.
Хотжилтын үйл явц 1980-аад оноос хойш эрчимжиж байгаа боловч Ши Жиньпиний үед "шинэ хэлбэрийн хотжилт" гэж нэрлэгдэн хурдацтай болсон. Үүний хүрээнд хөдөөгийн суурин газруудад аж үйлдвэрийн үйлдвэрлэл хөгжихийн хэрээр засаг захиргааны хувьд “хот” суурин руу шилжсэн. Хэдийгээр энэ суурин хэтэрхий жижиг байсан ч "литу булисян" ("Газраа орхиж болно, харин тосгоноос бүү гар") урианы дагуу хөдөө аж ахуйгаас холдохыг дэмжсэн хэвээр байна. Ийм тосгонд гар урлалын үйлдвэрүүд, орон нутгийн гар урлал хөгжсөн. Тодорхой шалтгааны улмаас томоохон хотуудад үйлдвэрлэсэн брэнд бүтээгдэхүүнтэй өрсөлдөх боломжгүй бүтээгдэхүүн борлуулах асуудал байсаар байна. Энд орчин үеийн технологи хөгжсөн.
Шинэ стахановчид
2000-2010-аад оны эхээр Хятадын сэтгүүл зүй "Таобао тосгон" гэж нэрлэгддэг тосгонд анхаарлаа хандуулж эхэлсэн бөгөөд өөрөөр хэлбэл оршин суугчид нь интернетээр бүтээгдэхүүнээ их хэмжээгээр зардаг тосгонууд юм. "Таобао" бол Хятадын хамгийн том онлайн зах зээл бөгөөд "МкДональдс" нь "түргэн хоол" гэсэн ойлголттой ижил утгатай шиг "цахим худалдаа" гэсэн ойлголттой ижил утгатай болсон. Анх Таобао компанийг эзэмшдэг Алибаба корпорацийн үүсгэн байгуулагч Жэк Ма Жянсу мужийн Дунфэн тосгонд онлайн худалдааг хөгжүүлэх төлөвлөгөөг санал болгожээ. Энд зэгсээр тавилга хийдэг байсан ч бүтээгдэхүүнээ яаж борлуулахаа мэддэггүй байв. Алибабагийн зөвлөхүүд тосгоны иргэдэд зах зээлийг хэрхэн ашиглахыг зааж, тэдэнд давуу эрх олгох нөхцөлөөр хангасан байна.
Дунфэн тосгоны санаачилга “халдвар” шиг тарж, удалгүй орон даяар тосгон, хотууд гарч ирж, сонин хэвлэлд "Таобао тосгон" гэж нэрлэдэг болов. Алибаба өөрөө энэ үзэгдлийг "өрхийн 10-аас доошгүй хувь нь цахим худалдааны платформ дээр худалдагчийн данстай, онлайн худалдаанаас жил бүр 10 сая юань орлого олдог суурин газрууд гэж тодорхойлсон. Хөдөлгөөний голомт нь Шанхай, Ханжоугийн ойролцоо байрладаг Жянсу, Жэжян мужууд байв. Дашрамд дурдахад Алибабагийн төв байр энэ хотод байрладаг.
Уг санаачлагыг төрөөс дэмжихээр болсон. 2016 оны арваннэгдүгээр сард БНХАУ-ын Төрийн зөвлөл "13-р таван жилийн төлөвлөгөө"-ний хугацаанд ядууралтай тэмцэх төлөвлөгөөг нийтэлж, хөдөө тосгоны цахим худалдааг хөгжүүлэхийг тусгасан байна. “Таобао тосгон” үзэгдэл нь хүн бүрт ашигтай болох нь батлагдсан. Тосгоны оршин суугчид эцэст нь хот руу явахгүйгээр тогтвортой орлоготой болно. "Нийгмийн худалдаа" гэж нэрлэгддэг онлайн платформууд нь төрд таалагдсан. Эрх баригчид эргээд онлайн худалдааг идэвхжүүлснээр хуучин тариачдыг ажлын байраар хангаж, улмаар хөдөө тосгоны сайн сайхан байдлын түвшинг дээшлүүлнэ гэж найдаж байна.
2021 он гэхэд Хятадын Коммунист намын 100 жилийн ой болох "зуун жилийн зорилтууд"-ын нэг болох улс орон даяар туйлын ядуурлыг арилгах шаардлагатай байсан тул сүүлийн даалгавар онцгой ач холбогдолтой байв. Хятадын 1300 муж бүрийн дундаж орлого жилд дор хаяж 4000 юань байна.
Үнэн хэрэгтээ эрх баригчдад тосгоны орлогын өсөлтийг хурдасгахын тулд үзэсгэлэнтэй самбар хэрэгтэй байв. Хэрэв “Соёлын хувьсгал”-ын үед тариачдыг Дажай ардын коммунаас суралцахыг уриалж, оршин суугчид нь ууланд далан барьж, дэнжийн талбай байгуулж, Дэн Сяопиний үед Сяоган тосгон алдаршсан бөгөөд тэнд “гэр бүлийн гэрээ”-г анх хэрэглэж байжээ. Ванжигийн Шаньдун тосгонд Ши Жиньпин үед үлгэр жишээ үзүүлж эхэлсэн бөгөөд оршин суугчид жүжиглэх, бүжиглэх хувцас үйлдвэрлэж зах зээлд өвөрмөц байр суурийг эзэлдэг.
Эрх баригчдын хүчин чармайлт үр дүнгээ өгсөн - наад зах нь цаасан дээр. Гурван жилийн өмнө улсад ядуу хөдөө орон нутаг үлдсэнгүй гэж зарласан. Таобао тосгонууд үүнд ямар хувь нэмэр оруулсан гэдгийг хэлэхэд хэцүү ч "зуун жилийн зорилго"-д хүрэх хамгийн олон нийтэд сурталчлагдсан хэрэгслүүдийн нэг болсон нь гарцаагүй.
Livestream бол амьдрал бэлэглэдэг
2021 он бол ХКН-ийн 100 жилийн ой төдийгүй онлайн арилжааны шинэ чиг хандлага бий болсон "Livestream", интернет дэх шууд нэвтрүүлгийн үеэр борлуулалт. Олон сая хятад хүн гэртээ үлдэхээс өөр аргагүй болсон коронавирусын үеэр онлайн дэлгүүрүүдээс уламжлалт хайлт хийхээс илүүтэйгээр борлуулалтын энэ хэлбэр түгээмэл болсон гэж үздэг. Борлуулалтын нэлээд хэсэг нь алдартай интернетийн оддын (Хятадад тэднийг "ванхун" гэж нэрлэдэг) сувгууд руу чиглүүлж, брэндийн бүтээгдэхүүнийг огцом хямдралтай үнээр сурталчилж, их хэмжээний шимтгэл төлдөг байв. “Таобао тосгон”-ууд харьцангуй жижиг үйлдвэрүүд хэвээр байгаа тул томоохон корпорациудтай өрсөлдөхөд хэцүү байсан.
Гэсэн хэдий ч тосгоны оршин суугчид энд бас өөрсдийн байр сууриа олсон. Маш хурдан "хөдөөгийн горхи" ("цунбо") моод болжээ. Тэд гэрийнхээ гаднаас, цех эсвэл амбаараасаа шууд бичлэг хийдэг бөгөөд өөрсдийн бүтээгдэхүүнээ сурталчилдаг. Ахмад үеийнхний хувьд ийм "шууд холболт" нь өмнөх үеийнхний дурсахуй, тэр дундаа одоогийн 60-70 насны хүмүүсийн тосгонд цөллөгт өнгөрөөсөн жилүүдтэй холбоотой байдаг. Өсвөр үеийнхний хувьд давтагдашгүй аялгатай ярьдаг, дохио зангаа их хэрэглэдэг, илэрхийлэлдээ ичихгүй хөдөөгийн стримерүүд бол вирусын мемемд зориулсан бэлэн дүрүүд юм. Үүний үр дүнд залуучууд, хөгшин хүмүүс тосгоны энгийн бүтээгдэхүүн болох жимс, жимсгэнэ, ликёр, модон гар урлал, нэхмэл эдлэл худалдаж авахад баяртай байдаг.
Аажмаар тэдний хөдөөний “ванхүнүүд” гарч ирэв. “Хэрхэн ургуулах, хоол хийх, дараа нь хоолоо идэх” сэдвээр удаан хөдөлгөөнт видеог сонирхогчдын бэлгэ тэмдэг болсон гар урлалын эмэгтэй Ли Зичигийн алдар нэр Хятадын хилээс хол давжээ. Хулсны амьтан үржүүлэгч Лю Сулян бас их алдартай. Пиделофу (өөрөөр хэлбэл Петров) хэмээх хойд Хятад руу нүүж ирсэн оросуудын удам угсаатны хувьд тэрээр хойд нутгийн байгалийг алдаршуулсан богино хэмжээний сэтгэл хөдлөлийн видеоны зохиолч гэдгээрээ алдартай болсон боловч цаг хугацаа өнгөрөхөд тэрээр орон нутагт үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийг онлайнаар худалдаж мөнгө олж эхэлжээ.
Шууд дамжуулалт нь “Таобао тосгон”-ы борлуулалтыг шинэ өндөрлөгт хүргэв. Дундаж үзэгчтэй (хэдэн зуун мянган хүн) “хөдөөгийн дамжуулагч”-ын орлого долоо хоногт ойролцоогоор 10 мянган юань байдаг. "Топууд" нь илүү их. Энэ орчинд амжилт гаргахын тулд заавал солонгос олон ангит киноны хүү эсвэл япон анимэ шиг нүдтэй охины дүр төрхтэй байх шаардлагагүй болох нь тогтоогдсон. Эсрэгээрээ, илүү итгэлтэй байх тусмаа сайн.
Дасан зохицоход бэрхшээлтэй
Үүний зэрэгцээ, шууд дамжуулалтын борлуулалт Хятадаас гадуур давтагдах эсэх нь маргаантай асуулт юм. Энэ бол маш тодорхой агуулга юм. Дамжуулалт нь дэлгэцэн дээр нэгэн зэрэг цацагдаж байгаа бөгөөд комментууд урсан, хямдрал, урамшуулал бүхий хоёр дахь цонхон дээр гарч ирнэ. Бүх зүйл анивчин, дуугаран, гялалзана, бараг л барууны хүн тэр даруй галзуурмаар.
Синологичдын дунд энэ формат түгээмэл болсон хоёр тайлбар байдаг. Нэгдүгээрт, хятадууд хамтын ард түмэн, тэд хамтдаа видео үзэх, сэтгэгдэл бичих, бараа худалдаж авах дуртай. Хоёрдугаарт, хятадууд иероглиф бичгийн онцлогоос шалтгаалан бид зургийг хэсэг хэсгээр нь (үсэг үсгээр) бус, бүхэлд нь, бүхэлд нь ойлгох чадвараас илүү байдаг. Тиймээс дэлгэцэн дээрх мэдээллийн элбэг дэлбэг байдал нь тэднийг төөрөлдүүлэхгүй, харин эсрэгээр нь хөгжөөдөг.
Гэсэн хэдий ч “Таобао тосгон”-ы амжилтыг нэмэгдүүлэх асуудал үүгээр хязгаарлагдахгүй. БНХАУ-д бүх тосгон энэ чиг хандлагад нэгдээгүй гэж хэлэх ёстой. Онлайн худалдааг хөгжүүлэхэд зөвхөн тохиромжтой нөхцөлд, ялангуяа хөгжингүй дэд бүтцэд нэвтрэх боломжтой тосгонууд л амжилтанд хүрсэн болохыг нотолсон олон судалгаа байдаг. Хятадын тээврийн системийн төвд оршдог Жянсу мужийн амжилтыг хамгийн их харуулж байгаа нь санамсаргүй хэрэг биш юм.
Мөн Шаньдун, Гуандун мужууд, өөрөөр хэлбэл далайн эрэгт байрладаг Хятадын хамгийн өндөр хөгжилтэй, хүн ам олонтой бүс нутгууд хүндэтгэлийн самбарт багтжээ. Энэ бол "Таобао тосгон" хэмээх үзэгдлийн гол түлхүүр юм. Энэ формат нь өвөрмөц, өнгөлөг бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг аливаа жижиг үйлдвэрлэгч өөрийн байр сууриа олох, тогтвортой тооны худалдан авагчдыг олох боломжтой Хятадын асар том зах зээлд тохиромжтой.
Эх сурвалж: www.zms.mn
