З.БАТЦЭЦЭГ
Бид шинэ ажил, хичээл зүтгэл гаргахад бэрхшээлтэй тулгардаг. Даалгавар нь энгийн бөгөөд ойлгомжтой юм шиг санагдаж, бидэнд үүнийг дуусгах бүх хэрэгсэл байгаа ч бид эхэлж чадахгүй байна. Бидний доторх ямар нэг зүйл заримдаа маш чухал үүрэг гүйцэтгэдэг зүйлийг эсэргүүцэж, хойшлуулахад хүргэдэг. Сэтгэл зүйн хандлагаа өөрчилж, өөрчлөлтөөс айхгүй байж сурах боломжтой юу.Елизавета Белотелова бол зургаан жил гаруйн турш хүмүүсийн амьдралыг сайжруулахад тусалж ирсэн сэтгэл зүйч, дасгалжуулагч юм.
Өөрчлөлтийн эсэргүүцэл гэж юу вэ?
Эхлэхийн тулд шинэ эхлэлийг эсэргүүцэх бидний дотоод эсэргүүцэл нь өөрчлөлтөд сэтгэлзүйн бүрэн байгалийн хариу үйлдэл гэдгийг тодорхойлъё. Өөрчлөлт нь таагүй байдал, дотоод хурцадмал байдалтай холбоотой байдаг бол бидний ухамсар, дотоод сэтгэл тэнцвэртэй, тогтвортой байхыг хичээдэг. Бидний сэтгэл зүй өөрчлөлтөөс зайлсхийхийг хичээж, бүх талаараа эсэргүүцдэг нь логик юм. Үүнийг ухамсартай болон ухамсаргүй байдлаар илэрхийлж болно. Жишээлбэл, бид шинэ зүйл эхлүүлэхээс залхуу эсвэл айдаг, эсвэл ухамсаргүй эсэргүүцэлтэй үед ямар нэг зүйл алдагдах, мартагдах зэрэг нь шинэ оролдлогыг хойшлуулахад хүргэдэг.
Эсэргүүцэл хэрхэн илэрдэг вэ?
Бидний дотоод эсэргүүцлийг янз бүрийн хэлбэрээр илэрхийлж болно, жишээлбэл, бид чухал шийдвэрээ хойшлуулж, илүү тохиромжтой эсвэл амжилттай мөчийг хүлээж байна гэж өөрсөддөө тайлбарлаж, хойшлуулах хэлбэрээр илэрхийлж болно. Магадгүй бид шинэ ажил хийхээс санаа зовдог эсвэл айж эхэлдэг бөгөөд энэ нь бидний амьдралын чанарыг бууруулдаг. Заримдаа эсэргүүцэл нь ямар нэг нөхцөл байдалд "гацах" мэдрэмжээр илэрхийлэгддэг. Бид чихэрлэг зүйлд наалдсан ялаа шиг болж, чөлөөлөхийг оролдох ч хангалттай хүсэл эрмэлзэлгүй болдог.
Өөрчлөлтийн эсэргүүцлийн гол шалтгаанууд
Бидний өөрчлөлтийг эсэргүүцэх үндэс нь айдас юм. Жишээлбэл, тайтгарлын бүсэд үлдэх, эрсдэлээс зайлсхийх хүслийг үүсгэдэг үл мэдэгдэх айдас. Энэ нь бүтэлгүйтлийн айдас байж болох юм, учир нь бид өмнөх туршлагаасаа бүрддэг, тэр болгон эерэг байдаггүй бөгөөд өнгөрсөн үеийн сөрөг туршлага нь биднийг шинэ алхам хийхэд саад болдог. Гайхалтай нь амжилтанд хүрэх айдас, улмаар өндөр хариуцлага нь өөрчлөлтийг удаашруулдаг. Бид “Би энэ илүү амжилттай амьдралыг хүлээн зөвшөөрч чадах болов уу, энэ нь надаас хэр их хүчин чармайлт шаардах бол” гэж гайхаж эхэлдэг. Заримдаа өөрийгөө бага үнэлж, өөртөө эргэлзэх нь эсэргүүцэлтэй тулгардаг. Эсрэг тохиолдолд төгс үр дүнд хүрэхийг эрмэлздэг төгс төгөлдөр байдал нь өөрчлөлтийг удаашруулж чаддаг. Хэрэв үр дүн нь төгс бус байх нь баталгаатай бол эхлэх нь утгагүй болно.
Эсэргүүцлийг хэрхэн таних вэ?
Мэдээжийн хэрэг, бид дотоод эсэргүүцлээ үр дүнтэй даван туулж чадна, үүний тулд бид өөрсдийн нөхцөл байдалд дүн шинжилгээ хийх хэрэгтэй. Юуны өмнө бид ямар үе шатанд "гацаж" байгаагаа тодорхойлох хэрэгтэй. Бид эхний алхамыг хийхэд хэцүү байна уу эсвэл анхны бүтэлгүйтлийн шинж тэмдгийг мэдэрмэгц бид шинэ оролдлогыг багасгах гэж яарч байна уу?
Өөрийнхөө сөрөг итгэл үнэмшлээр дамжуулан дотоод сэтгэлгээгээ судлах нь маш чухал юм. Тийм ээ, бүтэлгүйтэл нь амжилтаас илүү олон удаа тохиолддог, гэхдээ үүнээс зайлсхийх боломжгүй, үүнээс гадна эдгээр нь бидний туршлагыг баяжуулж, ямар цэгийг ашиглахыг харуулдаг тул ашигтай байдаг. Өөрчлөлттэй холбоотой бодол санаагаа хянах өдрийн тэмдэглэл хөтлөхийг зөвлөж байна. Заримдаа юу ч өөрчлөгдөөгүй мэт санагдаж болох ч бидний өдрийн тэмдэглэл аль хэдийн ямар замыг туулсан болохыг тодорхой харуулж чадна.
Эсэргүүцлийг даван туулахад юу туслах вэ?
Юуны өмнө зааныг идэх хамгийн зөв арга бол түүнийг хэсэг хэсгээр нь идэх явдал гэдгийг санах нь зүйтэй. Өсөн нэмэгдэж буй өөрчлөлтүүдийг хийж, бидний түгшүүрийг багасгахын тулд жижиг алхмуудын хүчийг дутуу үнэлж болохгүй.
Хэрэв танд нэмэлт нөөц байгаа бол таны нөхцөл байдлыг чадварлаг үнэлж, үйл ажиллагааны төлөвлөгөө санал болгож чадах сэтгэл засалч эсвэл дасгалжуулагчтай холбоо барих нь ашигтай байх болно. Мэдээжийн хэрэг, найз нөхдийн дэмжлэг, зөвлөгөө ч тустай байх болно.
Өөдрөг анхаарлаа төвлөрүүлэхийг хичээх нь чухал, жишээлбэл, ялалт, ололт амжилтынхаа жагсаалтыг тогтмол гаргаж, нандин зорилгодоо хүрэхэд таатай байх болно.
Эцэст нь хэлэхэд эсэргүүцэл бол давж гарах сэтгэл зүйн хэвийн урвал гэдгийг онцлон хэлмээр байна. Урагшлах нь хувийн өсөлт хөгжилт, амьдралаа сайжруулах боломж юм. Жижиг өөрчлөлтөөс эхлэхээс бүү ай, зорилгодоо хүрэх аливаа алхам нь аль хэдийн ахиц дэвшил гэдгийг санаарай.
Эх сурвалж: www.zms.mn
