Б.ОЮУНЗУЛ
Цахим “Зууны мэдээ” www.zms.mn сайт энэ өдрийн түүхийг өгүүлдэг “Зууны нэг өдөр” булангаараа монголын түүхэнд нэгдүгээр сарын 16-нд болсон үйл явдлуудаас онцлон хүргэж байна.
Александр Сергеевич Грибоедов бол Оросын зохиолч, яруу найрагч, жүжгийн зохиолч, дипломатч, хөгжмийн зохиолч, төгөлдөр хуурч юм. Хамгийн гол нь түүнийг театруудад тавигдаж, нэг бус удаа зураг авалтанд орсон "Золгүйдэл Вит" жүжгийн зохиолч гэдгээр нь мэддэг. Энэ ном нь олон сонирхолтой үг хэллэгийн эх сурвалж болсон. Александр Сергеевич 1795 оны 1-р сарын 15-нд Москва хотод өндөр язгууртан гэр бүлд төрсөн. Орчин үеийн хүмүүсийн ярьснаар бол ирээдүйн зохиолч ер бусын хөгжсөн хүүхэд байжээ. 6 настайдаа тэрээр гурван гадаад хэлээр ярьжээ. Хүүг 8 настай байхад нь Москвагийн Их сургуулийн язгууртан дотуур байранд явуулжээ. Удалгүй тэр их сургуулийнхаа аман тэнхимд элсэн орж, дараа нь аман шинжлэх ухааны нэр дэвшигч цол хүртжээ. Зохиолчийн цаашдын боловсрол нь ёс суртахуун, улс төр, физик, математикийн шинжлэх ухаантай холбоотой байдаг. Эх орны дайны үеэр Грибоедов сайн дураараа хусарын дэглэмд алба хаасан. 1816 онд зохиолч Санкт-Петербург руу нүүж, Гадаад хэргийн коллегид элсэв. Тэрээр дипломат албыг уран зохиолын карьертай амжилттай хослуулсан. Түүний "Алдарт театр", "Оюутан", "Дүр эсгэсэн үнэнч бус байдал" болон бусад бүтээлүүд ар араасаа гарч ирэв. Тэр хугацаанд тэрээр Пушкин, Кухельбекер нартай танилцсан. 1818 онд Александр Сергеевичийг Оросын дипломат төлөөлөгчийн газрын нарийн бичгийн даргаар томилж, Перс рүү явуулав. Гурван жил ажиллаад түүнийг Жоржиа руу шилжүүлдэг. Тэнд л "Woe from Wit" -ийн эхний хэсгүүд бичигдсэн байв. 1823 онд зохиолч гэрээсээ гарч, алдарт жүжгийн эцсийн дүрүүдийг бүтээжээ. Эхлээд цензурыг зөвшөөрөөгүй тул энэ бүтээлийг тэр даруй хэвлүүлээгүй болно. 1826 онд зохиолчийг Decembrists-тэй нууц хуйвалдаанд сэжиглэн баривчилжээ. Гэсэн хэдий ч мөрдөн байцаалтын явцад нотлох баримт олдоогүй бөгөөд тэр оны есдүгээр сард тэрээр Тифлис хотод үйлчлэхээр буцаж ирэв. 1828 онд Грибоедовыг Иранд элчин сайдаар илгээв. Замдаа тэрээр Жоржиа муж улсад хэдэн сар өнгөрч, хайр сэтгэлийн холбоотой болж, гүнж Нина Чавчавадзтай гэрлэжээ. Грибоедов 1829 оны 1-р сарын 30-нд Перс улсад айлчлах үеэрээ таалал төгсөв. Энэ өдөр олон тооны тэрслүү персүүд Тегеран дахь Оросын элчин сайдын яамыг эвдэж, тэнд байсан бараг бүх хүмүүсийг хөнөөсөн юм. Амиа алдсан хүмүүсийн дунд Грибоедов байсан. Зохиолчийг Мтацминда уулан дээрх Гүржид оршуулжээ.
Энэ өдөр дэлхийн түүхэнд болсон үйл явдлуудаас хүргэж байна
1975.01.14. Альворын гэрээнд Ангол, Португалийн тал гарын үсэг зурснаар Анголын тусгаар тогтнолын төлөөх дайн өндөрлөж, Ангол улс Португалиас тусгаар улс болсноо зарлан тунхаглав.
1991.01.14. Кувейтыг эзлэн түрэмгийлсэн Иракын армид НҮБ-аас өгсөн цэргээ гаргах хугацаа дуусгавар болж, дараа өдөр нь "Цөлийн шуурга" ажиллагаа эхэлсэн байна.
2001.01.14. Хүн бүр хүссэн мэдээллээ нэмж болох цахим нэвтэрхий толь болох "Википедиа" байгуулагджээ.
2005.01.14. Европын сансар судлалын агентлагын хөөргөсөн "SMART-1" хөлөг дэлхийн дагуул болох сарын үндсэн химийн бодис нь кальци, хөнгөн цагаан, силикон, төмөр болохыг тогтоов.
2009.01.14. АНу-ын иргэний агаарын тээврийн нисгэгч ахмад Чесли Салленжер Хадсон голд ослын буулт хийв. Агаарт хөөрснөөс хэдхэн минутын дараа нисч буй шувуун сүрэгтэй мөргөлдсөн онгоцыг аварч, Хадсон Голд тэр дундаа олон хүний амьдардаг бүс нутаг орчимд ослын буулт хийж, зорчиж явсан 155 хүнийг бүгдийг нь аварч чадсан юм. Хэдийгээр сүүлд нь олон удаагийн шүүх хурлаар орсон ч түүнийг америкчууд "Салли" хэмээн хүндэтгэж, хожим нь кино хүртэл хийн алдарыг нь мөнхөлсөн байдаг.
Эх сурвалж www.zms.mn
