П.АМГАЛАН
“Зууны мэдээ” сонин “Зууны нэг өдөр” буландаа жил бүрийн энэ л өдөр тохиодог “Олон улсын хүүхдийн номын баяр”-ыг онцолж байна. Энэ өдөр яагаад энэ өдрийг тэмдэглэн өнгөрүүлдэг болсон талаарх сонирхолтой түүхийг хуваалцъя.
Түүхийн хуудсыг эргэн сөхвөл, 1967 оноос эхлэн Хүүхдийн номын олон улсын зөвлөлийн (International Board on Books for Young People, IBBY) шийдвэрээр Данийн үлгэрийн агуу зохиолч Ханс Кристиан Андерсены (Hans Christian Andersen) төрсөн өдрөөр Олон улсын хүүхдийн номын баярын өдрийг (International Children's Book Day) тэмдэглэж байхаар болжээ. Жил бүр IBBY-гийн Үндэсний салбар энэ баярыг гардан явуулж жилийнхээ сэдвийг гарган түүний дагуу арга хэмжээ зохиодог байна.
“Нугасны муухай дэгдээхэй”, “Зэрлэг хунгууд”, “Ямх охин”, “Цасан хатан хаан”, “Лусын охин” зэрэг үлгэрүүд бол Данийн үлгэрийн агуу зохиолч Кристиан Андерсены бүтээл. Тэрээр 1805 оны дөрөвдүгээр сарын 2-нд Данийн Фюн арлын Оденсе хотноо төржээ. Бага наснаасаа мөрөөдөмтгий зантай байсан Ханс хүү үлгэр зохион түүнийгээ гэрийнхэндээ жүжиг болгон толилуулдаг байжээ. Ханс хүүхэлдэйн театрт их дуртай байсан гэдэг. Ирээдүйн алдарт зохиолч 14 настайдаа данийн нийслэл Копенгаген хотруу очсон байна. Тэрээр таван үзэгдэлтэй жүжиг бичсэнээ тайзнаа амилуулах санхүүжилт өгөхийг хүсэн хаанд захиа бичжээ. Хааны тусламжтайгаар жүжгээ тавиад зогсохгүй Слагелсийн сургуульд дараалаад Эльсинорийн сургуулиудад улсын тэтгэлэгээр сурах аз тохиосон гэдэг. “Холмен сувгаас Амагерийн зах хүртэл явган аялсан нь” гэдэг зөгнөлт өгүүллэгээ Ханс 1829 онд нийтлүүлэв. 1835 оноос “Үлгэрүүд” нь түүнийг алдаршуулсан гэж судлаачид үздэг. 1839-1845 онуудад тэрээр “Үлгэрүүд” номынхоо хоёр ба гуравдугаар ботийг бичиж хэвлүүлжээ.
1847 онд тэрээр Англид очсон нь түүний зохиол бүтээлд ч ул мөрөө үлдээсэн гэж судлаачид үздэг. Гэвч Кристиан Андерсен 1872 онд өндрөөс унахдаа хүнд бэртэл аван гурван жил хэвтэрт байжээ. Энэ үедээ тэрээр нэгэн зул сарын баярын өмнө үлгэр зохиосон нь түүний хамгийн сүүлчийн бүтээл болжээ. Ханс Кристиан Андерсен хэмээх агуу зохиолч 1875 оны наймдугаар сарын 4-нд таалал төгссөн байна.
Эх сурвалж: zms.mn
