Д.МЯГМАР
Нийслэл хэмээх их айлд шинэ он гараад ажил ундрах нь ээ. Учир нь ирэх онд нийслэлд 600 орчим тэрбум төгрөгийн бүтээн байгуулалт, хөрөнгө оруулалтын ажил хийхээр болсон. Их ажлын нэг болох амины сууцтай Улаанбаатарын тухай төсөөлөл, яриа удахгүй биелж эхэлнэ. Амины сууцтай Улаанбаатар болохын тулд 19 төрлийн ажил хийнэ гэж албаныхан хэлж байв.
Дарга ангийнхан хананаасаа усаа авч, халуун паартай орон сууцанд аж төрдөг. Иргэн болохоор гэрээ бүлээцүүлэх гэж нүүрс, мод түлээнд мөнгөө барж заримдаа гал алдана. Угаар, үнстэй агаараар амьсгалж, худагт дугаарлаж ус зөөж, түлээ хагалж аж төрөх ёстой гэж үү. Гэр хорооллын амьдралын энэ мэт ялгааг арилгахаар хотын удирдлагууд ирэх онд Улаанбаатарыг хөгжүүлэх төлөвлөгөөгөө 100 хувь шинэчилжээ.
Улаанбаатар хотын гэр хорооллыг дахин төлөвлөх их ажил иргэн таныг хүлээж байна. Энэ ажлыг ирэх оны I, II улиралд хийхээр төлөвлөжээ. Улаанбаатар хотын хөгжлийг тушсан гэр хорооллыг дэд бүтэцтэй тохилог амины орон сууцны хороолол болгон өнгө, төрхийг нь өөрчлөхийн тулд эхлээд хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөө хийх ёстой. Үүнийг дүүрэг, хороо тус бүрээр бүсчлэн боловсруулах тул иргэн та хашаа, хороондоо эзэн байж орчноо хэрхэн өөрчилж бүгдэд хэрэгтэй, нийтэд тустай болгон зохион байгуулахад үүрэг гүйцэтгэнэ. Гэр хорооллыг инженерийн шугам сүлжээнд холбох төлөвлөлтийг дүүрэг бүрт иргэдийн санаачлага, оролцоотойгоор хийж загвар төсөл боловсруулан хэрэгжүүлэх тул ийн дахин сануулахад хүрлээ. Дахин төлөвлөлт хийснээр гэр хороололд зохих хэмжээний газар сул болно. Үүнийг мэдээж тухайн оршин суугчдад хэрэгтэй нийгмийн үйлчилгээнд зориулах учиртай. Тодруулбал, бага сургууль, өрхийн эмнэлэг, цагдаа, хорооныхныг байртай болгож, түргэн, тусламж, онцгой байдлын аврагч нар орох машины зам тавина. Шаардлагатай гэж үзвэл дэд бүтцэд зориулж айлууд хашаагаа татах, газраа чөлөөлж нөхөн олговор авах ч хэрэг гарна. Жишээлбэл, Чингэлтэй дүүргийн наймдугаар хороонд 150 хүүхдийн цэцэрлэг барих газар шаардлагатай болжээ. Тэр сонгосон хэсэгт 14 өрх айлын 5085 ам метр газар хамрагджээ. Иргэд газраа өмчилж авсан байж. Үл хөдлөх хөрөнгө болох 13 байшин тэнд бий. Тэдний газрын үнийн санал 100-110 сая төгрөг гэв. Зах зээлийн ханшаар үүнийг тооцоход тухайн газрын дундаж үнэлгээ 80 сая төгрөгт багтсан гэнэ. Ингээд тооцохоор нийт 1.4 тэрбум төгрөгийн нөхөн олговрыг иргэдэд өгч байж дээрх газрыг чөлөөлөх тооцоо, судалгааг мэргэжилтнүүд хийжээ. Ийм судалгааг олон газар хийсэн байна лээ.
Чингэлтэй дүүргийн нутагт сургууль, цэцэрлэг баригдахаар төлөвлөсөн байршилд орсон 94 иргэн энэ ажлыг дэмжиж байгаа. Гэвч газраа нөхөх олговортой чөлөөлөхийг зөвшөөрсөн 13, татгалзсан 81, Сүхбаатар дүүрэгт 80 иргэний 56 нь зөвшөөрч 24 нь татгалзсан байх жишээтэй.
Гэр хорооллын нэг хэсгийг орон сууцны хороолол болгохын тулд эхлээд 7, 14 дүгээр хороолол, “МҮОНРТ-ын орчим”, “Гандантэгчилэн хийд”, “Дэнжийн 1000” хорооллын барилгажилтыг эрчимжүүлэх юм байна. Эхлээд шаардлагатай инженерийн шугам сүлжээ, авто зам болон сургууль, цэцэрлэг зэргийг барих аж. Нийгмийн чанартай үйлчилгээний барилга байгууламжийг барихын тулд тухайн гэр хорооллын газрыг чөлөөлөх ёстой. Үүний дараа гэр хорооллын хэсэг газарт орон сууцны хороолол босох, иргэд газраа орон сууцаар солих ажлын эхлэл тавигдах юм байна. Энэ бол хотын зүгээс гэр хорооллыг хөгжүүлэхээр хийж байгаа ажлын нэг хэсэг энэ мэтээр амины сууцтай Улаанбаатар амлалт биш хэрэгжилт болох юм.