С.УЯНГА

 Бизнес эрхлэгч, бодлого боловсруулагчид жилд нэг удаа цугларч улс орноо хөгжүүлэх хөтөлбөрт саналаа нэмэрлэдэг жишиг  тогтсон. Монголын эдийн засгийг салбар тус бүрээр нь хэлэлцэн шүүн тунгааж, басхүү хөгжлийн гарцыг  тодорхойлдог чуулган энэ удаа өмнөх жилүүдийнхээс илүү өргөн хүрээтэй боллоо. Учир нь улсын хөгжлийг бүхлээр нь төлөвлөсөн Гурван тулгуурт хөгжлийн бодлого, салбар тус бүрээр нь эрэмбэлсэн Татварын хуулийн шинэчлэл, Уул уурхай, хүнд үйлдвэр, Утаагүй, түгжрэлгүй Улаанбаатар, Тогтвортой хөдөө аж ахуй, Хувьчлал ши­нэ­ч­лэл, Аялал жуулч­лал ба агаарын тээврийн либе­ралчлал салбар хуралдаанууд болсон нь энэ удаагийн чуулганы онцлох реформ байлаа. ЭнэхүүХүчээ нэгтгэетөр хувийн хэвшлийн хэлэлцүүлэгт  төрийн гурван өндөрлөг ач холбогдол өгч илгээлт мэнд­чилгээ, илтгэл ирүү­лэв. Чуулганд оролцогч төр, хувийн хэвшлийн тө­лөөл­­лүүд өнгөрсөн алдаа дутагдлыг яри­хаас илүү ирээдүйн хөгжлийн гарц гаргалгааг ярьснаараа онцлог байлааГурван тул­гуурт хөгжлийн бод­логын талаар Ерөнхий сайд У.ХүрэлсүхЭдийн засгийн хараат бус байдлыг баталгаажуулахад хүн амаа эрүүл хүнс, түлш шатахуун, эр­чим хүчээр бүрэн хангаж, улс орноо өрийн дарамтаас гаргах нь нэн тэргүүний зорилт юм. Иргэдээ эрүүл, аюулгүй хүн­сээр бүрэн хангах Хүнс экс­п­орт­­логч улс болох зо­рил­­тыг хэрэгжүүлнэ. Хүн төв­тэй нийгмийг бий бол­гоно. Улмаар боловсролын тогтолцоог уян ха­тан болгож, монгол хүний өрсөлдөх чадварыг хөг­жүүлэх замаар үн­дэсний үнэт зүйлсээ дээ­дэл­сэн мон­гол хүнийг төлөвшүүлнэ. ЭнэГурван тул­гуурт хөгжлийн бод­логонь Засгийн газраас баримталж буй төсөв, санхүү, хөрөнгө оруулалтын бодлоготой уял­­даж, цаашид төсөв, зээл, тус­ламжийн бодлогыг чиг­лүү­лэгч гол суурь нөхцөл байх болногэдгийг онцлов.

Төр, хувийн хэвшлийн хаврын хэлэлцүүлгийн гол салбар хуралдаан нь татварын хуулийн шинэчлэл байв. Энэ үеэр эдийн засагт бий болж буй нааштай тоонууд жирийн ир­­гэдийн халаасанд, өрхийн орлогод бодитоор буух нь чухал. Эдийн за­сагт нааштай үр дүн гарч байгаа шинэ цагийг угтуулан эдийн засгийн суурь болсон татварын багц хуулийн өөрчлөлтийг хийх гэж байна гэдгийг Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар хэлсэн юм. ТэрээрТатварын хуулийг амжилттай хэрэгжүүлж чадвал орлого буу­рахгүй. 50 сая хүртэлх төг­­­рөгийн орлоготой аж ахуйн нэгжүүд жилд нэг удаа, зургаан тэрбум төгрөг хүртэлх орлоготой бол хоёр удаа тайлан гарганаӨөрөөр хэлбэл татварын тайлан авах тогтолцоог хялбар болгосонМонголын аж ахуй нэгжүүдэд гадаадад үйл ажиллагаа эрхлэхдээ татвар төлөхгүйТатварын тай­лангийн алдааг нэг жилийн хугацаанд залруулах боломж олгож, өр тө­лөх хугацааг  хоёр сар байсныг хоёр жил болгож, уян хатан шийдвэрлэхээр болсон. Үндэслэлгүй акт тавьсан татварын байцаагч нарыг  төрийн албанд 10 жил ажиллуулахгүй байх заалтыг хуульд оруулсангэсэн юм.

Хуулийн шинэчлэл тат­вар төлөгчдийн эрх аш­гийг хамгаалж чадаж байгаа талаар зарим бизнес эрх­лэгчийн байр суурийг сон­­­со­ходТатварын хуулийн хэлэлцүүлэг  хуулийг хэрхэн батлуулах, амьдралд нэвтрүүлэхдээ ямар зарчмаар боловсруулж хийх ёстой ололт дэвшлийг харуулсан стан­­дарт жишиг болсон. Энэ шинэчлэл эцсийн дүндээ ард иргэдийн хүсэл, хэрэгцээг хангахад чиглэсэн зоригтой алхам боллоо. Өөрөөр хэлбэл, төсөв  санхүүгийн салбарын реформын эхлэлийг тавьсан. Эдийн засгийн өсч байгаа үзүүлэлтийг тат­варын хуулийн шинэчлэлээр дамжуулан удаан хуга­цаанд хадгалах ёстойгэлээЭнэ мэтчи­лэн хуралдаан тус бүрээр тухайн  салбарын хөгжлийг тодорхойлсон цогц илтгэлүүдийг тавьж гарц гаргалгааг ярилцсан юм. Энэ үеэрЭрдэнэс тавантолгойкомпанийн захирал Д.Ариунболд ““Эрдэнэс тавантолгойкомпани гадаад өрөө өнгөрсөн жил барагдуулсан. Дотоодоо Хөгжлийн банкинд 100 сая долларын зээлээ төлсөн. Хоёр сар гаруйн өмнө 50 сая ам.долларыг барагдуулсан, харин өчигдөр үлдэгдэл 50 сая долларыг төлж, дуусгалаагэсэн мэдээллийг өглөө.

Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин