Ж.Цогзолмаа
Венесуэлийн эдийн засгийн хямрал, Ираны тогтворгүй байдал намжсаны дараа нефтийн бүтээгдэхүүний хэмжээг нэмэх боломжтой хэмээн ОПЕК өнгөрсөн долоо хоногт мэдээлсэн билээ. Тухайн үед олон улсын биржүүдэд LCOc1 түүхий нефть нэг баррель нь 67.52 ам.доллараар худалдаалагдаж байсан бол өдгөө 70 “ногоон”-д хүрээд байна. Тэгвэл хар алтны томоохон нийлүүлэгчийн тоонд зүй ёсоор багтдаг хойд хөрш энэхүү үнийн өсөлтийг хэрхэн хүлээн авч буй талаар барууны мэдээллийн хэрэгслүүд хэрхэн тайлбарласныг товчлон хүргэе.
Дэлхийн нефтийн баян булаг болсон бусад улс орнуудын адилаар ОХУ-д түлшний эх үүсвэр маргааны сэдэв болоод байна. Үүнийг тайлбарлахын тулд юун түрүүнд өнгөрсөн пүрэв гаригт Америкийн дөрвөн сенаторын хийсэн мэдэгдлийг иш татах учиртай. Тэд засаг захиргаанаас болон Засгийн газрын агентлагуудаас нэр бүхий хүмүүсийг хар жагсаалтанд багтаахыг хүссэн нь ОХУ-ын хөрөнгийн зах зээлийн өсөлтийг “дуудсан” юм.
Энэ нь дараагийн хориг арга хэмжээний эхлэл байгаагүй ч Москвагийн зах зээлд сайн тэмдэг авчирсан гэж хэлж болно. Гэвч дэлхийн газрын тосны үнэ ийнхүү жил дараалан өсч байсан нь ховор билээ.
“Хориг арга хэмжээ чухал. Ялангуяа, зах зээл, өр төлбөр, үнэт цаасны зах зээлд илүү чухал. Гэвч ДНБ болоод ОХУ-ын энгийн иргэдийн амьдралд илүү чухал юм” гэж Москва дахь Bank of America Merrill Lynch-ийн ахлах эдийн засагч Владимир Осаковски хэлжээ.
Дэлхийн хар алтны үнэ сүүлийн гурван жилийн хамгийн өндөр төвшинд очиж нэг баррель нь 70 ам.доллар болсон нь ОХУ-ын эдийн засагт гэрэл гэгээг далласан билээ.
Goldman Sachs энэ онд эдийн засгийн өсөлт 3.3 хувьд хүрнэ гэж урьдчилан таамагласан нь Засгийн газраас гаргасан судалгаанаас өндөр байгаа юм. Харин энэ зуур хэрэглээний зардал улам өссөөр байна. Тэгвэл инфляц хоёр хувьд хүрч буурсан нь ОХУ-ын хувьд тааварлаагүй зүйл байв.
Өнгөрсөн жилүүдэд хойд хөршийн албаны хүмүүс улсынхаа статус болоод өрнөдийн хориг арга хэмжээнүүдэд тэгтлээ ач холбогдол өгдөггүй байлаа.
Гэвч ОХУ-ын эдийн засаг ийнхүү хурдтай эргэлдэж байгаа энэ үед тус улсын Эдийн засгийн хөгжлийн сайд тогтвортой байдлыг бий болгохыг зорьж буйгаа илэрхийлсэн юм.
“Одоогийн байдал нь миний бодлоор өөдрөг төсөөллийн эхлэл биш” гэж сайд Максим С.Орешкин Москвад жил бүр болдог Gaidar Forum-ын үеэр сэтгүүлчдэд хэлжээ.
Үнэндээ сүүлийн хэдэн жил газрын тосны үнэ өндөрт хүрнэ гэж хэн ч төсөөлж байсангүй. Түүнчлэн Европын холбооноос эхтэй хориг арга хэмжээнүүдийн хүрээнд АНУ болон бусад улс орнууд төрийн өмчит компаниуд болоод банкуудынхаа хяналтыг чангатгаж байна.
АНУ-ын зүгээс Кремлийг сонгуульд хөндлөнгөөс хошуу дүрсэн хэмээн сөрөг хандлагатай байсан юм. Өнгөрсөн зун Конгрессийн баталсан хуулийн дагуу Сангийн яамнаас энэ сарын 29-нд ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путинтэй улс төрийн хувьд ойр ажилладаг байх магадлалтай бизнесмэний хар жагсаалтыг ил зарлах боломжтой талаар мэдээлж байлаа.
Өнгөрсөн пүрэв гаригт Бүгд найрамдах намын сенаторууд болох Рожер Викер, Марко Рубио, Кори Гарднер, Линдси Грахам нар засаг захиргааны нэгжүүд болоод бусад агентлагуудыг металлын магнат, Facebook-ийн өмнөх хөрөнгө оруулагч Алишер Б.Усманов, ОХУ-ын ерөнхий прокурор Юри У.Чайка нарыг багтаасан хар жагсаалтыг өргөжүүлэхийг уриалсан билээ.
Гэвч дэлхийн нефтийн бүтээгдэхүүнүүд болох газрын тос, байгалийн хий зэрэг нь ОХУ-ын экспортын тал хувийг эзэлдэг билээ. Ингэснээр Украины хямрал болон АНУ-ын сонгуулийн маргаантай холбоотой хоригуудаас илүүтэйгээр тус улсад нөлөөлөх магадлалтай гэж эдийн засагчид үзэж байна.
“Хямд зээлүүд нь ОХУ-ын ихэнх компаниудад хүрэх боломжгүй. Яагаад гэвэл хориг арга хэмжээнүүдийг тооцоолох ёстой. Гэвч энэ бол дунд хугацааны асуудал. Богино хугацаандаа газрын тосны үнийн нэмэгдэл нь өсөлтийн хүчин зүйл болно ” гэж ОХУ-ын Үндэсний эдийн засаг, төрийн захиргааны академийн профессор Александр И.Абрамов “Нью-Йорк таймс”-д ярьжээ.
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ “ сонин