-Доншен газрын тос” компанийнхан нэг баррель газрын тосыг 110 ам.доллараар экспортлож байна-
Ө.БАТХҮҮ
Дорнын говийн цэлгэр талаас газрын тос хайж, олборлосон монголчуудын түүх тэртээ 1942 оноос эхлэлтэй. Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын Зүүнбаян баг гэхээр уншигчид тэнд байрлаж байсан олон тооны орос, монгол цэргийн анги, нефть олборлож, боловсруулах үйлдвэр байснаар нь мэдэх билээ.
1942-1969 оны хооронд Зүүнбаянгаас газрын тос олборлож байсан орос ах нар Сибирьт нефтийн нөөц ихтэй газруудыг тогтоож, манайд энэ чиглэлийн бизнес ашиггүй хэмээн гарч явжээ. Харин нийгэм солигдсоноос хойш буюу 1991 оноос хойш газрын тосны хайгуулын ажил дахин идэвхжиж, газрын тосны олборлолт сэргэжээ. Одоогоор манайд энэ чиглэлээр хайгуул, олборлолт хийдэг 16 компани байгаагаас гурав нь олборлолтын үйл ажиллагаа явуулж байна.Тэдний нэг болох Зүүнбаянд олборлолт хийж буй манайтай бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний дагуу ажилладаг “Доншен газрын тос” Хятадын хөрөнгө оруулалттай компани.
2003 оноос хойш газрын тосны олборлолт явуулж эхэлсэн тус компани өнөөг хүртэл 2.9 сая баррель түүхий тос олборлож, өмнөд хөрш рүү экспортод гаргажээ. Энэ хугацаанд 188 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийсэн гэнэ. Өдгөө тус компанид 163 хүн ажиллаж байгаагаас 40 орчим хувь нь хятад ажилчид байна. “Доншен газрын тос”-ныхон Зүүнбаянд 110 цооног өрөмдсөнөөс 96 нь Цагаан элсний ордод хамаарч байгаа аж. Тэд нэг баррель газрын тосыг 110 ам.доллараар экспортлож байгаа юм. Хэдийгээр манайх Хөрөнгө оруулалтын тухай шинэ хууль батлаж хэрэгжиж эхэлсэн ч газрын тосны салбарыг зохицуулах шинэ хуулийг Газрын тосны газраас УИХ-д өргөн барьсан байна. Мөн газрын тосны нөөц багасч, хөрөнгө оруулалт багассан тул “Доншен газрын тос” болон Тамсаг дахь “Петро Чайна Дачин Тамсаг” компаниуд хөрөнгө оруулалтаа 50 хувь багасгаж, манайх хууль эрх зүйн орчноо сайжруулахгүй бол цаашид үйл ажиллагаагаа зогсооход ч хүрч магадгүйг тус компанийн удирдлагууд олон нийтэд мэдээлсэн юм.
