Б.СОЛОНГО
“Миллиард 400 сая хүн амтай улс өөрсдийгөө тэжээгээд, илүү гарсан хүнсээ өөр улсад экспортолж байна. Гэтэл гуравхан сая хүнтэй, 50 сая малтай, асар уудам газар нутагтай манай улс дотоодын хүнсээр хүн амаа хангаж чадахгүй байгаад би гайхдаг. Энэ бол бидний арчаагүй байдлын илрэл юм. Энэ арчаагүй байдалд цэг тавих гарцыг хайхын тулд өнөөдөр та бүхэнтэй уулзаж байна” гэж Үйлдвэр, Хөдөө аж ахуйн сайд Х.Баттулга амралтын өдрөөр хүнс үйлдвэрлэгч, импортлогч нартай уулзсан уулзалтын үеэр хэллээ. “Хүнсний аюулгүй байдлыг зохицуулах үүрэг энэ зааланд байгаа хүмүүсийн гарт байгаа. Тиймээс та бүхэн төрийн бодлогод ямар зохицуулалт хийх, юу тусгах саналтай байгааг сонсох гэж урьсан юм” гэж тэрээр хэллээ. Уулзалтад салбар бүрийн хүнсний холбоодын удирдлагууд оролцлоо. Тэд салбарын яам нь цаашид ямар чиглэл барьж, юунд дэмжлэг үзүүлж болох талаар саналаа хэлцгээсэн юм. Уулзалтын үеэр зайлшгүй чухал шаардлагатай байгаа саналуудыг холбооныхон хэлж байв. Тухайлбал, өнгөрсөн онд баталсан Хөдөө аж ахуйн биржийн тухай хуулийн хэрэгжилт тун хангалтгүй байна. Үүнийг хоёроос, гурван аймагт яаралтай туршиж, малын худалдааг зохион байгуулалтад оруулмаар байна гэж Монголын махны холбооныхон хэлэв. Энэ хууль нь муу болсон төдийгүй бүр зогсчихсон гэдгийг Х.Баттулга сайд хүлээн зөвшөөрсөн юм. Мөн махны үйлдвэрүүдийг эргэлтийн хөрөнгөөр дэмжих саналыг тэрээр дэмжив. Нийслэлчүүдийг махаар хангахын тулд нөөцийн мах гэгчийг бэлтгэдэг байдал нь зөв үү, буруу юу гэдгийг эргэн харах хэрэгтэй гэж уулзалтад оролцогчид мөн хөндлөө. 12-хон мянган тонн нөөцийн мах бэлтгэсэн нэр зүүж байснаас бүр болиод үйлдвэрүүдээ дэмжих бодлого баримталсан нь зөв гэж тэд үзэж байна. Мөн сүү, сүүн бүтээгдэхүүний ариун цэвэр, малчдын хотхоны нэгдэл зэрэг олон асуудлын талаар харилцан санал солилцлоо. Уулзалтад импортлогчдын холбооноос төлөөлөл хүрэлцэн ирсэн байсан юм. Тэдний хэлж байгаагаар монголчууд жилийн дөрвөн улиралд өөрсдийн тарьсан хүнсний ногоогоор амьдрах боломжгүй гэнэ. Жишээ нь, монгол байцаа гэхэд л жил бүрийн долдугаар сарын 01-нээс аравдугаар сарын 15 хүртэл элбэг байдаг. Бусад хугацаанд олдохгүй. Тэгэхээр урдаас оруулж ирэхээс өөр аргагүй. Сонгиныг их хэмжээгээр тариалдаг нь ердөө ганц газар. Тиймээс бас л импортлохоос аргагүй гэлээ. Харин өмнөх Засгийн газар хүнсний импортыг татвараар дарамтлах буруу бодлого баримталснаас ард иргэдийн нуруун дээр ачаа нь очиж байгааг тэд хэллээ. Учир нь импортын ногоонд 26 хувийн татвар ногдуулсан нь гар дээрх худалдаанд очихдоо үнэ нь өндөр болдгийн шалтгаан гэнэ. Х.Баттулга сайд эдгээр саналыг сонссоны дараа өөрийн бодлыг хэлсэн юм. “Хүнсний аюулгүй байдлыг хангахын тулд бодлогоо зөв тодорхойлох ёстой. Хамгийн гол нь яам, төрийн бус байгууллага, холбоод нэг төвшинд сэтгэж ажиллах ёстой. Манай улс 32 төрлийн хүнсний ногоогоо зуун хувь дотооддоо үйлдвэрлэдэг болмоор байна. Бусад орны туршлагаас хуваалцаж, тусламж хэрэгтэй байгаа салбарт бодит дэмжлэгийг үзүүлнэ. Ааруул гэхэд хадгалалт голдоггүй. Ийм мундаг бүтээгдэхүүнийг малчид хийж байна. Монголын хүнсний аюулгүй байдал Эрээн, Улаан-Үдтэй харьцуулахад л асар доогуур үзүүлэлттэй байгаа. Бидний хэрэглэж байгаа архи гэхэд л оросуудын гарт байна шүү дээ. Сүх далайтал үхэр амар гэсэн монгол зангаасаа салмаар санагдах юм” гэв. Тэрээр уулзалтын үеэр гарсан санал бүрийг тусгайлан авч хэлэлцэхээ амлалаа. Мөн арга ядсан хэдий ч нийслэлчүүдэд монгол хүнс идэх боломжийг жилдээ ганцхан удаа олгодог “Намрын ногоон өдрүүд” үзэсгэлэн худалдааны хугацааг сунгах боломж байгаа эсэхийг судлахыг эцэст нь үүрэгдсэн юм.