Д.ОЮУНЧИМЭГ
Улаанбаатарын “Дулааны тавдугаар цахилгаан станц”-ыг барих тендерт хоёр консерциум тунаж үлдсэн. Тендерт оролцогчдыг шалгаруулахдаа хоёр гол үзүүлэлтийг чухалчилж үзжээ. Нэгдүгээрт, тавдугаар цахилгаан станц нь орчин үеийн техник, технологид суурилсан байх. Хоёрдугаарт, ус бага ашиглах, агаарын бохирдол бага гаргах ёстой аж.
Тавдугаар цахилгаан станц жилдээ 2.5 сая тонн нүүрс хэрэглэж, одоогийнхоос даруй хоёр дахин илүү цахилгаан, дулаан үйлдвэрлэх тооцоотойг гаргажээ. Мөн нүүрснээс ялгаруулах утааг 100 хувь цэвэршүүлж, үнсний 99 хувийг шүүн барилгын материалд ашиглах боломжтой байхаар тооцсон байна. Улаанбаатарт барих тавдугаар цахилгаан станц нь 450 мВт цахилгаан, 500 Гкал дулаан үйлдвэрлэнэ. Тавдугаар цахилгаан станц ашиглалтад орсноор Улаанбаатарын дулаан, төвийн бүсийн эрчим хүчний дутагдал арилах юм. Эрчим хүчний газар тавдугаар цахилгаан станцыг 2015 онд ашиглалтад оруулахаар төлөвлөсөн байна.
Эрдэмтэн, докторууд Тавдугаар цахилгаан станцыг Улаанбаатар хотод баривал усан хангамж хүрэлцэхгүй, нүүрс тээвэрлэх төмөр зам хязгаарлагдмал, нүүрсний хаягдал үнсэн сан байгуулах талбайгүй гэж үздэг. Гэвч өнөөдрийг хүртэл энэ станцын ажил эхлээгүй байгаа бөгөөд Засгийн газраас шийдвэрлэж өгсөн газар нь Нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар цуцлагджээ. Учир нь ундны усны эх үүсвэрт ойрхон байж болзошгүй гэдэг шалтгаантай гэнэ. Одоогоор эрчим хүчний эх үүсвэрийн хүчин чадлыг тэнцвэржүүлэхийн тулд урт, дунд, богино хугацаанд хийх ажлаа төлөвлөсөн байгаа аж. Тухайлбал, богино хугацаанд Амгалангийн дулааны станцыг барихаар болжээ. Бидний нэрлэж заншсанаар Ботаникийн эцсийн буудлын зүүн хойд талд 10 орчим га газарт баригдах юм.
Эрчим хүчний яамны газрын дарга П.Товуудорж: ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ ТАРИФ ХАРААТ БАЙХАД ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ ТАТАХАД ХҮНД
-Тавдугаар цахилгаан станцын газрын асуудлыг шийдвэрлэсэн үү. Яагаад буцаад байгаа юм бэ?
-Энэ цахилгаан станцын газрыг өнгөрсөн оны арванхоёрдугаар сард Засгийн газрын хуралдаанаар шийдвэрлэсэн. Гэхдээ Нийслэлийн Засаг дарга газар чөлөөлөх асуудлыг тавьсан. Өнгөрсөн долоо хоногт нийслэлийнхэн хуралдаж Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн яамнаас тодорхой санал авах талаар ярьсан. Учир нь ундны усны аман дээр байх магадлалтай гэж үзэж байгаа тул газар чөлөөлөх асуудлыг ярих болж байна.
-Шинэ баригдах станцын тухайд маш олон жил ярьсаар ирсэн. Нийслэлийн хэмжээнд эрчим хүч дутагдаж байгаа энэ үед даруйхан шийдвэрлэх боломж бий юу?
-ТЭЦ-V-ыг олон жил ярьж байгаа нь үнэн. Өмнө нь 2008 онд тендер зарласан боловч олон компаниас ганц нь үлдсэн. Гэвч санхүүгийн шаардлага хангахгүй гэдэг шалтгаанаар буцаж байсан. Тэгээд Азийн хөгжлийн банктай гэрээний үндэслэлээ шинэчлээд ТЭЗҮ-г нь дахин шинэчлэн боловсруулсан. Томоохон бүтээн байгуулалтыг хийхэд зайлшгүй гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах шаардлагатай. Гэтэл эрчим хүчний үнэ тариф хараат байдалтай байхад энэ асуудал хүнд байна. Энэ дулааны станц удааширч байгаа асуудалд төрийн байгууллагын хоорондын уялдаа холбоогүй байдал, техник технологийн шийдлийн асуудал тулгарч байгаа.
-Энэ жил эрчим хүчний үнийг чөлөөлөхгүй гэж Эрчим хүчний сайд мэдэгдсэн. Тэгвэл одоо байгаа үнээр алдагдлаа нөхөөд ажиллах боломж хэр байна вэ?
-Одоо байгаа үнэ тарифаар алдагдалгүй ажиллах боломжгүй. Өнгөрсөн оны эрчим хүчнээс 56 тэрбум төгрөгийн алдалтай гарсан. Мөн 34 тэрбум төгрөгийн татаасыг улсын төсвөөс авч байна. Үүнийг тооцвол нийтдээ 90 гаруй тэрбум төгрөгийн алдагдалтай явж байгаа. Эрчим хүчний салбар цалингаа тавьж чадахгүй зээл авах хүртлээ доройтсон. Нүүрснийхээ мөнгийг ч төлж чадахгүй явна. Энэ нүүрсний уурхайнуудад ч нөлөөлнө. Тийм учраас эрчим хүчний алдагдлыг хэрхэн нөхөж болохыг судлахаар баг гарган ажиллаж байна. Тэгэхээр Эрчим хүчний үнэ зохицуулах хорооноос шийдвэр гарах юм. Ер нь үнэ нэмэх шаардлага бий.
