Уран зурагт амьдралаа зориулсан хүн

ZMS.MN

2020-10-16 09:33

2 мин унших

Д.НАДМИД

Зургийг сайн ажиглабал тэр чигээрээ Монголын нийгмийн төрх байдал, ард түмний ахуй амьдрал харагдаж байна. “Малчин айлд” нэртэй уг бүтээлд Их тамирын хөндийд байгаа нэгэн айлд хол, ойрын зочин олонтой, айлын эзэгтэй бүрхээрээ угсраад тогоо нэрж байгаа, эмээ цайгаа нүдэж, цөөнгүй нь хул дүүрэг айраг барьсан нь зуны дэлгэр цаг даа. Гэр доторхийг тойруулан харвал үүдэнд хэдэн жаал зогссон, том ширэн хөхүүртэй айраг, ард нь хаяа шуулттай, хойморт байх авдар дээр “Эх орон-52” хүлээн авагч, дээр нь жаазтай зураг. Эхэнд нь Лениний зураг, бас баярын бичиг үзэгдэнэ лээ. Өмнө суух шар цамцтай гадаад хүн, хэлмэрчтэйгээ зэрэгцэн суусан нь “орос ах” нарын нэг бололтой. Эв нэгдэл, найрамдал гэдэг юм малчны хотноос эхэлдэг гэсэн том санаа энэ. Ийнхүү эх нутаг, монгол ахуй “ханхалж” байгаа юм. Энэ бүтээл бол Монгол, Францын ардын зураач, урлагийн гавьяат зүтгэлтэн, урлаг судлаач Бадамжавын Чогсомынх. Түүний 90 насны ойд зориулсан хүндэтгэлийн үзэсгэлэнд Монголын ард түмний аж амьдралын цаг үеэ илэрхийлсэн уран зураг, схезийг багтаасан 100 гаруй сор бүтээлийг дэлгэжээ.

Монголын дүрслэх урлагийг хөгжүүлэхэд амьдралаа зориулж яваа энэ эрхэм дэлхийд данстай уран бүтээлч, Орос, Герман, Франц, Англи, Болгар, Польш зэрэг дэлхийн 20-иод улсад үзэсгэлэнгээ гаргажээ. Нэрт зураач 14 настайдаа 1944 онд “Аж үйлдвэрийн комбинат” гэдэг зураг зурж үзэсгэлэнд оролцож байснаас хойш одоо хүртэл бийрээ хатаалгүй бүтээлээ хийсээр байгаа юм.

Өвгөн зураач ярихдаа,

-Би зураг зурах гэж төрсөн хүн юм шиг байгаа юм. Хэдийгээр тухайн үеийн ЗХУ-д олон улсын гадаад харилцааны дээд сургууль төгсгөсөн ч мэргэжлээрээ бараг ажилласангүй зургаа л зурсаар өдий хүрлээ. Эргээд бодоход бүтээл маань хэдэн хянгаар тоологдох болж. 40 гаруй жил багшилжээ. Бас уран зураг гэдэг юмыг 78 жил зурлаа. Хүн чин сэтгэлээсээ зүтгэж, авьяасаа шүтэж явбал амжилтад хүрдэг гэдгийг биеэрээ үлгэрлэж явна. Би хоногийн 20-иод цагийг уран бүтээлдээ зориулж ирсэн хүн дээ гэсэн юм.

Тэгвэл урлаг судлаачид түүний бүтээлд тодорхойлолт өгөхдөө “Б.Чогсомын зургуудаас өнгө гэрлийн зохицол гүн сэтгэгдэл төрүүлэм уран хэлэмж тодрон харагддагаараа гайхалтай” гэсэн байдаг ажээ. Уншигч та Монголын Уран зургийн галлерейг зорьвол Б.Чогсомын ертөнцөд саатан “Баярын чимэглэл”, “Тайхар чулуу”, Хоргын дуулал”, “Бөх” зэрэг олон хосгүй бүтээлийг сонирхоорой.