Б.ТУУЛ
Жил бүрийн 4-5 сард ургамлын тоос, тоосжилт, тэр дундаа модлог ургамлын тоосжилт эхэлдэг. Тиймээс харшлын сорил, шинжилгээг хэрхэн өгөх талаар Арьсны өвчин судлалын үндэсний төвийн Арьс харшлын их эмч Д.Мөнгөнтүлхүүр зөвлөж байна.
-Удахгүй харшлын үе эхэлнэ. Иргэд харшлын сорил болон вакциныг 3-4 дүгээр сард хийлгэвэл үр дүнтэй гэж ярьдаг. Энэ талаар тодорхой зөвлөгөө, мэдээлэл өгнө үү?
-Ургамлын тоосны харшлын ид үе нь жил бүрийн 4-9 дүгээр сарын хооронд ургамал тоосоо агаарт цацах үед үргэлжилдэг. Тиймээс иргэд харшлын зовиур нь эхлэхээс өмнө үзлэгт орж сорил тавиулснаар ямар төрлийн харшилтай вэ гэдгээ тодорхойлуулж, өөрт тохирсон зөв эмчилгээгээ эхлүүлэх боломжтой. Энэ нь таны эдийн засаг, санхүүгийн зардал, цаг хугацааг хэмнэхээс гадна олон талын ач холбогдолтой. Иргэдийн дунд харшлын үе эхлэхээр сорил тавиулдаг гэсэн буруу ойлголт түгээмэл байдаг учраас эмчилгээгээ оройтуулах, хугацаа алдах тохиолдол их байдаг. Тиймээс албан ёсны эх сурвалжаас нь тогтмол мэдээлэл, зөвлөгөөг авч байхыг зөвлөж байна.
-Арьсны өвчин судлалын үндэсний төв бол улсын хэмжээнд байдаг төрөлжсөн ганц төв. Харшлын сорил шинжилгээг хэрхэн хийдэг вэ?
- АӨСҮТ нь харшлын сорил шинжилгээг хоёр төрлийн аргаар хийдэг. Үүний нэг нь Эрүүл мэндийн даатгалаар хийх арьс хатгах сорил шинжилгээ юм. Тус сорилоор нэг удаадаа 10 төрлийн харшлыг тогтоодог. Үүнд амьсгалын замын харшил төрүүлэгчид болох ургамлын тоос амьтны үс ноос, гэрийн болон агуулахын тоос, мөн хоол хүнсний харшлыг тогтооно. Тус сорилыг гарын шуун дээр хийдэг учир хэд хэдэн хориглох заалттай. Өвчний шинж тэмдэг илэрсэн хурц зовиуртай байгаа үед мөн зургаагаас доош насны хүүхэд, 65-аас дээш насны ахмадууд, жирэмсэн, астматай зовиур илэрсэн үед, арьсаар тууралт гарсан үед тус сорилыг хийхгүй. Учир нь тус сорил нь тухайн хүний зовиурыг улам нэмэгдүүлэх, сорилын хариу хуурамч гарах магадлалтай байдаг.
-Өөр хориглох заалт бий болов уу?
-Мөн анхаарах ёстой чухал зүйл нь сорил тавиулах үед харшлын эм буюу иргэд хамгийн их хэрэглэдэг хлорфенамин, кетотифен, цетиризин эмийг сүүлийн 72 цаг уугаагүй байх мөн харшлын эсрэг дааврын тарилга /дексаметазон/ дор хаяж 14 хоног хийлгээгүй байх хэрэгтэй. Эм нь хүний биед илрэх хариу урвалыг сулруулчихдаг учраас сорилын хариу буруу гарах магадлал өндөр. Арьс хатгах сорил шинжилгээ нь ЭМД-аар үйлчилдэг учраас үнэ төлбөргүй хийдэг.
-Харшил тодорхойлох өөр ямар шинжилгээнүүдийг хийдэг вэ. Төлбөртэй хийдэг үү?
-Манай эмнэлэг хүнсний амьсгалын холимог панель гэсэн гурван төрлийн цусанд харшил төрүүлэгч тогтоох шинжилгээг төлбөртэй хийдэг. Энэ шинжилгээний хувьд ямар нэгэн эсрэг заалт байхгүй учир хэн ч өгч болно. Цуснаас шинжилгээ авч, лабораторийн орчинд шинжилдэг учраас хариу алдаатай гарна, эм уухаар хариу урвал суларна гэсэн асуудал байхгүй. Мөн амьсгалын панель шинжилгээгээр амьсгалын замын харшил төрүүлэгч болох ургамлын тоос, гэрийн тоос, амьтны үс ноос, тасалгааны хөгц, мөөгөнцөр гэсэ 20 төрлийн харшлыг тогтооно. Хүнсний панел шинжилгээгээр хамгийн түгээмэл харшил төрүүлэгч 20 төрлийн хүнсний харшлыг тогтооно. Хүмүүс ихэвчлэн сорил шинжилгээ өгөөд л өөрийнх нь бүх харшил тодорхой болно гэж боддог нь буруу ойлголт юм.Уг шинжилгээгээр зөвхөн шинжилгээний багцад орсон 20 төрөл зүйлийн харшил л илэрнэ. Багцад ороогүй өөр зүйлсэд харшилтай бол энэ сорилоор оношлогдохгүй гэсэн үг. Тиймээс дээрх гурван багцаас сонгож шинжлүүлж болно. Эдгээр багц шинжилгээ тус бүр нь 100 мянган төгрөгийн өртөгтэй хийдэг.
-Цагийн хуваарийн хувьд яаж ажиллаж байгаа вэ?
-АӨСҮТ нь өглөө 08:00-10:00 цагийн хооронд шинжилгээ авдаг. Эхний ээлжинд мэргэжлийн эмчид үзүүлж зөвлөгөө аваад аль төрлийн шинжилгээг өгөх хэрэгтэйгээ мэдэх нь чухал юм.
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
2021.3.10 ЛХАГВА № 46 (6523)
